Sáng 20-5, Đại tướng Lương Tam Quang, bộ trưởng Bộ Công an, thừa ủy quyền của Thủ tướng trình Quốc hội dự Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự.

Bộ trưởng Lương Tam Quang cho biết bên cạnh các kết quả đạt được, sau hơn 8 năm thi hành, Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) đã bộc lộ nhiều vướng mắc.

Trong đó, các quy định về hình phạt tử hình còn nhiều bất cập; một số quy định chưa hợp với tình hình kinh tế - xã hội và thực tiễn công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm.

Một số quy định về hình phạt tù, phạt tiền chưa đảm bảo tính răn đe, nhất là đối với các loại tội phạm đang có nhiều diễn biến phức tạp, gây bức xúc như tội phạm ma túy, môi trường, hàng giả, vệ sinh an toàn thực phẩm…

Vì vậy, việc sửa đổi, bổ sung một số điều của luật là yêu cầu cấp thiết, khách quan.

Đề xuất bỏ 8/18 tội danh có khung hình phạt tử hình

Trong đó, về hình phạt, đề xuất bổ sung hình phạt tù chung thân không xét giảm án là hình phạt chính.

Đồng thời bổ sung các nội dung có liên quan đến việc bổ sung hình phạt này (phân loại tội phạm, quyết định hình phạt trong trường hợp phạm nhiều tội, quyết định hình phạt trong trường hợp chuẩn bị phạm tội, phạm tội chưa đạt, thời hiệu thi hành bản án, giảm mức hình phạt đã tuyên, xóa án tích).

Dự kiến bỏ hình phạt tử hình và thay thế bằng hình phạt tù chung thân không xét giảm án (vẫn bảo đảm cách ly người phạm tội ra khỏi đời sống xã hội), tại 8/18 (44,4%) tội danh có khung hình phạt tử hình ở bộ luật hiện hành.

Cụ thể, các tội hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân; tội gián điệp; tội phá hoại cơ sở vật chất - kỹ thuật của Việt Nam; tội sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh; tội vận chuyển trái phép chất ma túy; tội tham ô tài sản; tội nhận hối lộ; tội phá hoại hòa bình, gây chiến tranh xâm lược.

Đề xuất sửa đổi một số quy định khác liên quan đến hình phạt tử hình, trong đó bổ sung trường hợp không thi hành án tử hình đối với người mắc bệnh ung thư giai đoạn cuối, người nhiễm HIV đã chuyển giai đoạn AIDS, đang có nhiễm trùng cơ hội.

Nâng mức hình phạt tù, hình phạt tiền đối với một số tội danh để đảm bảo tính răn đe nhằm nâng cao hiệu quả đấu tranh phòng, chống tội phạm.

Kịp thời bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của Nhà nước, công dân, phù hợp với các quy định pháp luật quốc tế như tội phạm về môi trường, hàng giả, an toàn thực phẩm, ma túy.

Nâng mức phạt tiền lên gấp 2 lần so với quy định hiện hành đối với tội sản xuất, buôn bán hàng giả, tội sản xuất, buôn bán hàng giả là lương thực, thực phẩm, phụ gia thực phẩm, tội sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh...

Về tội phạm tham nhũng, Chính phủ đề xuất tăng mức hình phạt tiền gấp 2 so với quy định hiện hành đối với các tội danh.

2 loại ý kiến về dự kiến bỏ hình phạt tử hình với 8 tội danh

Trình bày báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp và Pháp luật Hoàng Thanh Tùng cho biết về dự kiến bỏ hình phạt tử hình với 8 tội danh có 2 loại ý kiến.

Thứ nhất, tán thành việc bỏ hình phạt tử hình và thay thế bằng hình phạt tù chung thân không xét giảm án tại 8 tội danh có khung hình phạt tử hình như đề xuất của Chính phủ.

Thứ hai, tán thành chủ trương tiếp tục xem xét bỏ hình phạt tử hình ở các tội danh còn hình phạt này trong Bộ luật Hình sự.

Tuy nhiên việc xem xét bỏ hình phạt này ở tội danh nào trong lần sửa đổi, bổ sung này cần cân nhắc kỹ, tránh tác động tới hiệu quả răn đe, phòng ngừa và xử lý tội phạm.

Theo đó, đề nghị cân nhắc thận trọng việc bỏ hình phạt tử hình đối với tội tham ô, tội nhận hối lộ, tội vận chuyển trái phép chất ma túy.

Ông Tùng nói đa số ý kiến trong Ủy ban tán thành với loại ý kiến thứ hai.

Về bổ sung hình phạt tù chung thân không xét giảm án là hình phạt chính với 18 tội danh cũng có 2 loại ý kiến.

Loại thứ nhất tán thành việc bổ sung hình phạt tù chung thân không xét giảm án đối với 18 tội danh như quy định của dự luật.

Một số ý kiến đề nghị rà soát tất cả các tội đặc biệt nghiêm trọng, trong đó có các tội có quy định hình phạt tử hình trước thời điểm năm 2015 để quy định bổ sung hình phạt tù chung thân không xét giảm án, bảo đảm tính đồng bộ trong chính sách hình sự.

Thứ hai, tán thành quan điểm của Chính phủ về yêu cầu kết hợp đồng bộ giữa việc tiếp tục bỏ hình phạt tử hình với việc bổ sung các biện pháp xử lý nghiêm khắc.

Tuy nhiên, việc bổ sung hình phạt tù chung thân không xét giảm án như một hình phạt độc lập trong hệ thống hình phạt là không hợp lý.

Bởi thực tế hình phạt mới này không khác biệt nhiều với so với hình phạt tù chung thân; tạo ra sự thiếu nhất quán trong chính sách hình sự và làm giảm tính hiệu quả áp dụng hình phạt.

Do đó loại ý kiến này đề nghị không bổ sung hình phạt này mà nên xem xét sửa đổi, bổ sung theo hướng bổ sung quy định các trường hợp không xét giảm án đối với người bị kết án tù chung thân, tương tự như quy định của Luật Đặc xá về các trường hợp không được đề nghị đặc xá.

Ông Tùng nói đa số ý kiến Ủy ban tán thành loại ý kiến thứ nhất.

Tại dự thảo, Chính phủ đề xuất bổ sung 27 tội dù chỉ chuẩn bị phạm tội vẫn bị xử lý hình sự. Trong đó có tội sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh.

(Theo Tuoitre)