Thay vì phải đi qua nhiều cơ quan, người bị bạo lực, xâm hại giờ đây chỉ cần tiếp cận một địa điểm duy nhất để nhận được hỗ trợ kịp thời, phù hợp và bảo mật thông tin.

Báo động tình trạng “trẻ em sinh ra trẻ em”

Là đô thị lớn nhất cả nước, TP Hồ Chí Minh phải đối mặt với nhiều thách thức trong công tác phòng, chống bạo lực giới. Nhiều vụ việc đau lòng từng xảy ra tại các cơ sở như Mái ấm Hoa Hồng, Chùa Long Nguyên… đã gióng lên hồi chuông cảnh báo. Dù thành phố đã triển khai nhiều chương trình, dịch vụ tư vấn, đường dây nóng và các chiến dịch nâng cao nhận thức cộng đồng nhưng tình trạng bạo lực vẫn còn phổ biến, thậm chí ngày càng nghiêm trọng hơn trong nhóm trẻ vị thành niên.

Sau 2 năm triển khai, mô hình một cửa Bồ Công Anh tại Bệnh viện Hùng Vương đã hỗ trợ hàng trăm trường hợp là phụ nữ và trẻ em bị bạo lực, xâm hại tình dục. Ảnh: BVCC

Theo ông Nguyễn Tăng Minh, phó giám đốc Sở Y tế TP Hồ Chí Minh, trong công tác bảo vệ trẻ em, đặc biệt là các trường hợp bị bạo lực, xâm hại, Thành phố luôn dành sự quan tâm đặc biệt, trong đó chú trọng việc cung cấp các dịch vụ hỗ trợ khẩn cấp, kịp thời và toàn diện. Ngành y tế đã phối hợp chặt chẽ với Công an, Tư pháp và các địa phương để kịp thời bảo vệ, can thiệp các trường hợp bị bạo lực, xâm hại.

“Trong bối cảnh tổ chức lại chính quyền theo hai cấp, chúng tôi kỳ vọng tiếp tục nhận được sự phối hợp chặt chẽ, đồng bộ từ các sở, ngành, đặc biệt là Công an, Tư pháp và các đơn vị liên quan để đảm bảo hệ thống bảo vệ phụ nữ và trẻ em vận hành hiệu quả, kịp thời”, ông Nguyễn Minh Tăng nói.

Để tăng cường khả năng ứng phó và hỗ trợ kịp thời nạn nhân, từ năm 2023 TP Hồ Chí Minh đã xây dựng, thí điểm mô hình “một cửa” đầu tiên với tên mô hình Bồ Công Anh đặt tại Bệnh viện Hùng Vương (Quận 5). Tại đây cung cấp các dịch vụ hỗ trợ toàn diện cho phụ nữ và trẻ em bị bạo lực, xâm hại theo quy định chính sách hiện hành của Nhà nước như chăm sóc y tế, hỗ trợ lưu trú an toàn, tư vấn và hỗ trợ tư pháp, chăm sóc sức khỏe tâm thần và kết nối dịch vụ xã hội.

Theo báo cáo của Bệnh viện Hùng Vương, sau hai năm hoạt động, mô hình đã hỗ trợ 224 trường hợp là phụ nữ và trẻ em bị bạo lực, xâm hại tình dục. Đáng chú ý, 194 trong số này là trẻ em dưới 16 tuổi mang thai và sinh con, chiếm tới 86,61%, cho thấy mức độ nghiêm trọng của vấn đề “trẻ em sinh ra trẻ em”.

Bên cạnh đó, hơn 1.000 trường hợp khác đến khám tại bệnh viện liên quan đến sức khỏe sinh sản và mang thai ở tuổi vị thành niên nhưng không tiếp cận mô hình hỗ trợ, cho thấy nhu cầu còn rất lớn. Trong đó, 798 trường hợp “trẻ em sinh ra trẻ em” và 211 trẻ vị thành niên kế hoạch hóa gia đình.

Qua thực tiễn vận hành, mô hình "một cửa" Bồ Công Anh đã cung cấp nguồn dữ liệu thực chứng quý giá, phác họa một phần về tình hình bạo lực giới tại TP Hồ Chí Minh, trong đó người bị bạo lực chủ yếu là phụ nữ và trẻ em gái, người gây bạo lực chủ yếu là nam giới.

Cá biệt, nhiều người bị bạo lực không chỉ chịu bạo lực từ một cá nhân mà còn bị xâm hại đa tầng bởi nhiều thành viên khác trong gia đình; đồng thời, khẳng định hiệu quả của cách tiếp cận đa ngành không chỉ tập trung hỗ trợ nạn nhân mà còn thúc đẩy các biện pháp can thiệp đối với nam giới, nhóm đối tượng chính gây ra bạo lực nhằm hỗ trợ họ thành một phần của giải pháp chấm dứt bạo lực giới.

“Thời gian qua, mô hình một cửa hỗ trợ phụ nữ và trẻ em bị bạo lực, xâm hại được thí điểm triển khai tại Bệnh viện Hùng Vương đã mang lại những kết quả tích cực. Mô hình này không chỉ góp phần can thiệp hiệu quả mà còn mang đến hy vọng và sự phục hồi cho nhiều nạn nhân đặc biệt là trẻ em”, ông Nguyễn Tăng Minh cho biết thêm.

Nhận định về vấn đề này, ông Nguyễn Văn Dũng, Phó chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh cho rằng, những hậu quả do bạo lực gây ra là rất lớn, nó không chỉ tác động đến sức khỏe tinh thần và thể chất mà còn hủy hoại cuộc sống, các cơ hội phát triển của phụ nữ, trẻ em phá vỡ các cộng đồng và làm suy giảm sự phát triển kinh tế của thành phố, cản trở sự vươn mình quốc gia trong kỷ nguyên mới.

Trong thời gian qua, Thành phố đã ban hành và triển khai, thực hiện nhiều chính sách, chương trình can thiệp nhằm giải quyết tình trạng bạo lực trên cơ sở giới, song tình trạng bạo lực vẫn xảy ra và có xu hướng gia tăng, thậm chí ngày càng trẻ hóa trong số nạn nhân của bạo lực trên cơ sở giới.

Thêm 3 bệnh viện "một cửa" đặt tại 3 bệnh viện

Dựa trên những bài học kinh nghiệm từ mô hình Bồ Công Anh cũng như các kinh nghiệm quốc tế, ngày 28/5, UBND TP Hồ Chí Minh đã quyết định thành lập thêm 3 mô hình "một cửa" mới đặt tại các Bệnh viện Nhi đồng 1, Nhi đồng Thành phố và Chấn thương chỉnh hình TP Hồ Chí Minh nhằm cung cấp dịch vụ công tác xã hội từ nguồn ngân sách TP Hồ Chí Minh cho phụ nữ, trẻ em và người bị bạo lực, xâm hại.

Cụ thể, khi bệnh nhân đến khám và điều trị tại 3 bệnh viện trên sẽ được đội ngũ y, bác sỹ khám, sàng lọc, nếu có dấu hiệu bị bạo lực, xâm hại sẽ được chuyển đến Phòng một cửa của bệnh viện. Tại đây, nhân viên Phòng “một cửa” của bệnh viện liên hệ với Trung tâm Công tác xã hội - Giáo dục dạy nghề Thiếu niên Thành phố để phối hợp với Phòng chuyên môn của Sở Nội vụ, Sở Y tế, ngành Công an, Tư pháp, Tòa án, các hội đoàn thể và chính quyền địa phương nơi người bị bạo lực, xâm hại cư trú… để thực hiện điều phối cung cấp các dịch vụ một đầu mối trợ giúp bệnh nhân và gia đình.

Bên cạnh đó, tổ chức họp với các bên liên quan để hội chẩn ca lấy lời khai, tư vấn tâm lý, pháp lý, chăm sóc sức khỏe cho người bị bạo lực, xâm hại và hỗ trợ gia đình ổn định; đồng thời, theo dõi quản lý ca tại cộng đồng.

Trường hợp người bị bạo lực, xâm hại cần tạm lánh khẩn cấp sẽ được chuyển đến Trung tâm Công tác xã hội - Giáo dục dạy nghề Thiếu niên thành phố. Tại đây, người bị bạo lực, xâm hại, mang thai ngoài ý muốn sẽ được cung cấp các dịch vụ chăm sóc, nuôi dưỡng, can thiệp trị liệu, kết nối các dịch vụ thiết yếu khác theo quy định chính sách hiện hành của Nhà nước; đồng thời, phối hợp với chính quyền địa phương cho người bị bạo lực, xâm hại hồi gia và tiếp tục trợ giúp ổn định cuộc sống, hòa nhập cộng đồng.

Ông Nguyễn Tăng Minh cho rằng, việc mở rộng mô hình “một cửa” tại các bệnh viện có ý nghĩa rất quan trọng, qua đó hỗ trợ kịp thời những trường hợp bị xâm hại, bị bạo lực, giúp bảo vệ sức khỏe thể chất, tinh thần của phụ nữ và trẻ em, từ đó mang lại cho các em một cơ hội hồi phục, một góc nhìn tích cực hơn về cuộc sống.

Theo bà Lương Thị Hải Anh, Phó Vụ trưởng Vụ Công tác thanh niên và Bình đẳng giới (Bộ Nội vụ), để duy trì và nhân rộng được mô hình cần có rất nhiều yếu tố, quan trọng nhất là sự quan tâm vào cuộc sát sao của UBND TP Hồ Chí Minh đối với hoạt động này. Sau khi sáp nhập, TP Hồ Chí Minh cần nghiên cứu, có cơ chế phân bổ nguồn lực hợp lý để tiếp tục duy trì, vận hành mô hình này, cam kết vận dụng nguồn lực để phòng ngừa và ứng phó với bạo lực trên cơ sở giới.

Bên cạnh đó, Phó chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh nhấn mạnh, do tính phổ biến và phức tạp của vấn đề bạo lực trên cơ sở giới trong các bối cảnh khác nhau từ trong gia đình, tại trường học, nơi làm việc, nơi công cộng và cả trên không gian trực tuyến với sự tiếp sức đắc lực của công nghệ, không có một cơ quan, đơn vị, địa phương nào có thể một mình giải quyết chúng mà cần có sự vào cuộc và sự điều phối nhịp nhàng của tất cả các bên liên quan.

Theo đó, Phó Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh đề nghị Sở Y tế chỉ đạo các đơn vị dựa trên quy trình chung của Bộ Y tế xây dựng quy trình khám chữa bệnh đảm bảo có nhạy cảm với các nhu cầu và không gây thêm tổn thương cho bệnh nhân là nạn nhân của bạo lực giới; đồng thời phải có sự điều phối cùng Sở Nội vụ và các Sở, ngành liên quan để kết nối, chuyển gửi chặt chẽ với các dịch vụ thiết yếu khác như Công an, Tư pháp, Dịch vụ xã hội đảm bảo người bị bạo lực được tiếp cận đầy đủ và nhanh chóng với các dịch vụ mình cần.

Bên cạnh đó, ông Nguyễn Văn Dũng đề nghị Sở Nội vụ rà soát nguồn nhân lực và ngân sách để duy trì hiệu quả bền vững của mô hình; Sở Giáo dục và Đào tạo hỗ trợ học sinh là nạn nhân bạo lực, mang thai ngoài ý muốn quay lại trường học, đồng thời cải tiến chương trình giáo dục giới tính, sức khỏe sinh sản phù hợp trong thời đại số; Sở Văn hóa và Thể thao rà soát nội dung truyền thông, đảm bảo loại bỏ định kiến giới và thúc đẩy bình đẳng. Ngành công an, tư pháp, tòa án và viện kiểm sát được yêu cầu phối hợp chặt chẽ trong chuỗi hỗ trợ nạn nhân từ điều tra, xét xử đến bảo vệ.

Về công tác chuẩn bị nguồn nhân lực phụ vụ cho cho nhu cầu ngày càng cấp thiêt của xã hội trong lĩnh này, ông Nguyễn Tăng Minh cho biết, ngành y tế sẽ phối hợp với các trường đại học, cao đẳng để xây dựng kế hoạch đào tạo chuyên ngành công tác xã hội tập trung vào đội ngũ sinh viên có năng lực, kỹ năng phù hợp nhằm hỗ trợ các nạn nhân bị bạo lực, xâm hại. Những nhân sự này sẽ được bố trí làm việc tại các trung tâm bảo trợ xã hội, bệnh viện, hoặc các cơ sở tiếp nhận ban đầu, đảm bảo tính chuyên nghiệp và hiệu quả trong công tác hỗ trợ, chăm sóc và bảo vệ nạn nhân.

Nguồn: baotintuc.vn