Tổng thống Mỹ Donald Trump đã gọi Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky là "rất tử tế" sau cuộc trao đổi bên lề Hội nghị Thượng đỉnh NATO, đồng thời thay đổi tông giọng cứng rắn hơn với Nga.

Tổng thống Trump đổi giọng
“Ông Vladimir Putin thực sự cần phải chấm dứt cuộc xung đột này. Mức độ thương vong hiện nay là điều mà trong thời gian dài chúng ta chưa từng chứng kiến", Tổng thống Trump phát biểu. Ông cũng cho biết Tổng thống Nga từng đề nghị làm trung gian hòa giải xung đột giữa Iran và Israel nhưng nhà lãnh đạo Mỹ đáp lại: “Không, ông hãy giúp tôi giải quyết vấn đề đang diễn ra với Nga".

Tổng thống Trump thường xuyên thay đổi thái độ với cả hai nhà lãnh đạo Nga và Ukraine. Cao trào là cuộc tranh cãi gay gắt tại Phòng Bầu dục với ông Zelensky hồi tháng 2, dẫn tới việc Washington tạm thời đình chỉ hỗ trợ quân sự và tình báo cho Kiev.

Ngược lại, ban đầu Tổng thống Trump tỏ ra mềm mỏng hơn với ông Putin, người mà ông đã nhiều lần điện đàm. Mỹ cũng đã tham gia đàm phán hòa bình trực tiếp với nhóm đàm phán của Nga. Tuy nhiên, trong những tuần gần đây, ông Trump ngày càng thất vọng trước các mục tiêu tối đa và thái độ từ chối ngừng bắn của Tổng thống Putin.

Trong các cuộc thảo luận tại hội nghị thượng đỉnh NATO, Tổng thống Trump tỏ rõ thái độ thất vọng về tình hình Ukraine khi nói rằng mọi thứ đang "vượt khỏi tầm kiểm soát", 2 nguồn thạo tin cho hay.

Tổng thống Zelensky mô tả cuộc gặp với ông Trump là “dài và thực chất”. Hai nhà lãnh đạo đã thảo luận về “tất cả những vấn đề thực sự quan trọng”, bao gồm “làm sao để bảo vệ người dân Ukraine” và “làm sao để đạt được lệnh ngừng bắn và hòa bình thực sự”.

Ông Trump phủ nhận việc hai bên bàn về lệnh ngừng bắn, nhưng vẫn mô tả cuộc gặp kéo dài gần một giờ là “rất tốt đẹp” và tập trung vào tình hình chung của Ukraine.

“Tôi chỉ muốn biết ông ấy thế nào. Thực sự thì ông ấy rất tử tế", Tổng thống Trump nói về nhà lãnh đạo Ukraine và nhận định: "Ông ấy đang chiến đấu trong một cuộc xung đột rất cam go. Đó là một trận giao tranh khốc liệt".

Tổng thống Trump thừa nhận rằng giữa ông và ông Zelensky từng có "khoảng thời gian khó khăn", ám chỉ tới cuộc tranh cãi tại Nhà Trắng hồi tháng 2.

“Điều tôi cảm nhận từ cuộc gặp lần này thực sự rất tốt đẹp và tôi biết là ông Zelensky muốn cuộc xung đột này kết thúc", ông Trump nói. Theo nhà lãnh đạo Mỹ: “Tôi nghĩ đây là thời điểm tuyệt vời để kết thúc nó. Tôi sẽ nói chuyện với ông Putin và xem liệu chúng ta có thể chấm dứt nó không".

Tổng thống Trump cũng nhấn mạnh rằng, “cuộc khủng hoảng Ukraine cho thấy sự cấp thiết của việc tái thiết nền công nghiệp quốc phòng của chúng ta” và rằng cả Mỹ và các đồng minh không thể “phụ thuộc vào các đối thủ nước ngoài về các khoáng sản thiết yếu".

Kiev và Washington đã ký một thỏa thuận khoáng sản vào tháng trước, sau khi một thỏa thuận ban đầu dự kiến được ký tại Washington bị hủy bỏ do tranh cãi tại Phòng Bầu dục.

Ông Trump và ông Zelensky đã gặp lại vào tháng 4, khi họ trò chuyện riêng tại Vương cung thánh đường St. Peter trong lễ tang Giáo hoàng Francis. Hai người dự kiến gặp nhau tại hội nghị thượng đỉnh G7 tuần trước nhưng Tổng thống Mỹ đã rời sự kiện sớm.

Chiến sự ở thời điểm bước ngoặt và câu hỏi về Patriot
Cuộc gặp hôm 25/6 diễn ra trong bối cảnh Nga đang đẩy mạnh chiến dịch tấn công mùa hè và gia tăng sản xuất tên lửa cũng như máy bay không người lái.

Konrad Muzyka, Giám đốc Rochan Consulting - tổ chức có trụ sở tại Ba Lan chuyên theo dõi chiến sự cho biết, Nga đã phóng nhiều máy bay không người lái Shahed trong mùa xuân năm nay hơn bất kỳ thời điểm nào kể từ đầu cuộc xung đột.

“Chỉ riêng trong tháng 6, họ đã phóng 4.342 UAV và nếu tiếp tục duy trì tốc độ này, con số có thể vượt 5.000 vào cuối tháng", ông Konrad Muzyka nói.

Chiến dịch không kích của Nga đi kèm với một cuộc tấn công trên bộ dữ dội, trong đó các lực lượng Nga đã tiến sâu với tốc độ nhanh nhất kể từ tháng 11 năm ngoái. Nhiều thành phố quan trọng ở miền Đông Ukraine, trong đó có các trung tâm hậu cần như Pokrovsk và Kostyantynivka, hiện đang trở thành mục tiêu, với tình trạng gần như bị bỏ hoang do các đợt không kích liên tiếp của Nga.

Ông Trump cho biết thương vong của quân đội Ukraine và Nga tuần trước là khoảng 7.000 người. Tuy nhiên, con số này chưa thể được kiểm chứng độc lập.

Trong bối cảnh lực lượng vũ trang Ukraine đang bị lép vế và thiếu hụt vũ khí, đạn dược do Mỹ cung cấp cũng như khoản viện trợ quân sự do chính quyền cựu Tổng thống Joe Biden thông qua có thể cạn kiệt trong mùa hè này, ông Zelensky đã kêu gọi ông Trump bán thêm vũ khí cho Ukraine.

Ưu tiên hàng đầu trong danh sách của Ukraine là hệ thống phòng không Patriot do Mỹ sản xuất và các tên lửa đánh chặn để bảo vệ không phận quốc gia.

Tổng thống Trump hôm 25/6 cho biết ông đang cân nhắc việc gửi thêm hệ thống phòng không Patriot tới Ukraine trong bối cảnh các cuộc tấn công của Nga ngày càng gia tăng. Tuy nhiên, chưa rõ liệu ông Trump đang xem xét viện trợ các hệ thống này cho Ukraine như người tiền nhiệm - cựu Tổng thống Biden cùng một số đồng minh châu Âu đã làm hay sẽ bán chúng cho Kiev.

“Chúng tôi sẽ xem liệu có thể cung cấp một số hệ thống hay không”, ông Trump phát biểu tại cuộc họp báo trong khuôn khổ hội nghị thượng đỉnh NATO ở The Hague. Tuy vậy, ông cũng lưu ý rằng các hệ thống này, vốn được ông Zelensky đề xuất mua trực tiếp từ tháng 4, “rất khó để có được” và hiện đang khan hiếm, nhất là khi Mỹ cũng đang cung cấp một số hệ thống cho Israel.

Phát biểu của ông Trump về hệ thống Patriot có thể mở đường cho Ukraine mua thêm các tổ hợp phòng không mà nước này đang rất cần nhằm tự vệ trước các cuộc không kích gia tăng từ Nga. Hồi tháng 4, Tổng thống Zelensky cho biết ông sẵn sàng mua 10 hệ thống Patriot do Mỹ thiết kế với giá khoảng 15 tỷ USD.

Ukraine cũng hy vọng ông Trump sẽ ủng hộ một dự luật lưỡng đảng nhằm áp đặt các biện pháp trừng phạt sâu rộng đối với Nga. Dự luật này đã bị đình trệ tại Thượng viện trong nhiều tuần mà chưa được đưa ra bỏ phiếu, do các nghị sĩ Cộng hòa chờ tín hiệu chấp thuận từ ông Trump.

Tuy nhiên, nhà lãnh đạo Mỹ nhiều lần tỏ ra ngần ngại trong việc cứng rắn với Tổng thống Putin và chính quyền của ông hiện cũng phát tín hiệu rằng chưa sẵn sàng áp đặt thêm các lệnh trừng phạt đối với Nga.

Nguồn: vov.vn