Tổng Bí thư Tô Lâm là nhà lãnh đạo cấp cao đầu tiên của Việt Nam thăm Phần Lan sau hơn 50 năm thiết lập ngoại giao. Chuyến thăm đánh dấu cột mốc quan trọng, mở ra kỷ nguyên hợp tác mới giữa 2 nước trên nền tảng sáng tạo, tri thức và phát triển xanh.

Hôm nay 20-10, Tổng Bí thư Tô Lâm và Phu nhân dẫn đầu đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam bắt đầu chuyến thăm chính thức Phần Lan trong ba ngày. Theo Đại sứ Việt Nam tại Phần Lan Phạm Thị Thanh Bình, đây là chuyến thăm "cấp cao nhất" của lãnh đạo Việt Nam tới Phần Lan, thể hiện sự coi trọng sâu sắc của Việt Nam đối với mối quan hệ hữu nghị truyền thống và hợp tác nhiều mặt với quốc gia Bắc Âu này.

Định hình quan hệ đối tác chiến lược

Trong chuyến thăm, Tổng Bí thư Tô Lâm sẽ hội đàm và hội kiến các lãnh đạo cấp cao Phần Lan, trao đổi về định hướng hợp tác trong giai đoạn tới và chứng kiến lễ ký kết các văn kiện hợp tác quan trọng giữa hai bên.

"Chuyến thăm là bước phát triển mới trong quan hệ song phương, tạo động lực cho việc định hình hợp tác chiến lược trong các lĩnh vực tương lai", Đại sứ Phạm Thị Thanh Bình khẳng định.

Hai bên dự kiến sẽ trao đổi sâu rộng về định hướng hợp tác trên các lĩnh vực kinh tế, thương mại, đầu tư, khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, giáo dục và đào tạo, môi trường và năng lượng sạch - những lĩnh vực mà Phần Lan có thế mạnh và Việt Nam đang ưu tiên phát triển.

Bên cạnh các hoạt động chính trị - đối ngoại, Tổng Bí thư sẽ gặp gỡ, trao đổi với đại diện các doanh nghiệp lớn của Phần Lan và thăm một số cơ sở kinh tế, giáo dục tiêu biểu đang có hợp tác với Việt Nam. Qua chuyến thăm này, Việt Nam kỳ vọng thúc đẩy kết nối kinh tế, khoa học công nghệ, giáo dục và đổi mới sáng tạo giữa hai nước.

Kể từ khi thiết lập quan hệ ngoại giao, Phần Lan liên tục dành viện trợ không hoàn lại, không áp đặt điều kiện chính trị cho Việt Nam. Đến năm 2020, hai nước thành công chuyển đổi sang mô hình hợp tác cùng có lợi.

Theo Đại sứ Phạm Thị Thanh Bình, quan hệ Việt Nam - Phần Lan đang bước vào giai đoạn "đối tác bình đẳng, hợp tác bền vững và cùng phát triển", phù hợp với tầm nhìn hướng tới tương lai xanh và sáng tạo của cả hai quốc gia.

"Có thể nói, chuyến thăm của Tổng Bí thư Tô Lâm là biểu tượng cho kỷ nguyên hợp tác mới giữa Việt Nam và Phần Lan - kỷ nguyên của sáng tạo, tri thức và phát triển xanh, góp phần đưa quan hệ hai nước lên một tầm cao mới, sâu sắc và toàn diện hơn", Đại sứ Phạm Thị Thanh Bình nhấn mạnh.

Bài học từ chuyển đổi kinh tế

Nhìn lại lịch sử, xuất phát điểm của Phần Lan và Việt Nam có phần tương đồng khi đều khởi phát từ xã hội nông nghiệp. Trong một quyển sách của Chính phủ Phần Lan về sự phát triển của nước này, Helsinki thừa nhận Phần Lan "từng là một quốc gia thất bại" song nhờ đầu tư cho giáo dục, đất nước Bắc Âu này đã từng bước trở thành một trong những nơi đáng sống nhất thế giới.

So với các nước láng giềng Bắc Âu, Phần Lan là nước đến sau trong lĩnh vực công nghiệp. Các mặt hàng xuất khẩu của Phần Lan bao gồm tài nguyên thiên nhiên, đặc biệt là các sản phẩm lâm nghiệp, khiến nền kinh tế dễ bị tổn thương. Đến những năm 1960 và 1970, Phần Lan hiểu rằng cần phải thực hiện các bước mới để đa dạng hóa nền kinh tế nếu không đất nước vẫn sẽ nghèo.

Kể từ đó, Phần Lan bước vào công cuộc cải cách, với những phép thử được tiến hành mà không chắc chắn kết quả sẽ dẫn đến đâu. Và phải mất hơn 50 năm để Phần Lan chuyển đổi từ một nền kinh tế phụ thuộc vào nông nghiệp thành một trong những nền kinh tế đổi mới, giàu tri thức và cạnh tranh nhất.

Chính phủ Phần Lan nhận định không có con đường tắt nào dẫn đến một nền kinh tế tri thức đổi mới và cạnh tranh mà không dựa trên nền tảng giáo dục và đào tạo nhân lực. Hệ thống giáo dục của nước này tập trung vào việc tạo ra cơ hội bình đẳng, trình độ giáo dục cao cho giáo viên, chính sách học tập suốt đời và sự linh hoạt cần thiết để điều chỉnh theo nhu cầu lao động mới.

Việc xây dựng cơ sở hạ tầng tri thức bắt đầu bằng việc thành lập các tổ chức nghiên cứu công như Trung tâm Nghiên cứu kỹ thuật Phần Lan (VTT). Viện Hàn lâm Phần Lan được thành lập năm 1970. Trong những năm 1960 và 1970, số lượng các trường đại học đã tăng lên đáng kể, từ đó nâng cao trình độ của người dân.

Bên cạnh đó, cải cách các trường đại học cũng được xem là điều cần thiết và vẫn tiếp diễn đến hiện nay. Chẳng hạn, vào năm 2010, Phần Lan đã thành lập Đại học Aalto quy mô lớn, đẳng cấp thế giới bằng cách sáp nhập ba trường đại học hàng đầu gồm: Trường Kinh tế Helsinki, Đại học Công nghệ Helsinki và Đại học Nghệ thuật và Thiết kế Helsinki.

Chính sách giáo dục được tiếp nối bởi chính sách khoa học và cuối cùng là chính sách đổi mới. Mô hình đổi mới của Phần Lan có sự kết hợp cân bằng giữa sự chỉ đạo mềm dẻo từ trên xuống của chính phủ và sự tham gia từ dưới lên được trao quyền của giới học thuật, các ngành công nghiệp trong hoạt động R&D.

Chính những điều này đã góp phần vào sự ra đời của những tên tuổi trong ngành công nghệ thông tin toàn cầu như Nokia, từng là nhà sản xuất điện thoại di động lớn nhất thế giới và tiếp tục là nhà tiên phong trong cơ sở hạ tầng viễn thông và công nghệ 5G.

Sự đồng thuận của xã hội

Phần Lan xem sự hợp tác sâu rộng, cả trong nước và quốc tế, và sự tham gia tích cực giữa các bên liên quan khác nhau trong việc xây dựng các chính sách giáo dục, nghiên cứu và đổi mới là rất quan trọng. Nói cách khác, Phần Lan xem việc trở thành một nền kinh tế đổi mới và cạnh tranh là mục tiêu chung của quốc gia, thúc đẩy sự đồng thuận của cả xã hội vào những thời điểm then chốt nhất.

Theo Tuoitre