Các khoản phí bất ngờ, ẩn và phụ thu tại phòng khám – một trong những phàn nàn thường gặp nhất của người nước ngoài sống tại Séc – sắp tới sẽ không còn. Mới đây, Thượng viện đã thông qua một đạo luật mới nhằm quy định rõ những gì bác sĩ không được phép thu phí, đảm bảo tạo ra hệ thống công bằng hơn cho người bệnh. Dưới đây là những điều bạn cần biết.

Hiện nay bác sĩ được – và không được – thu phí khi nào?

Theo luật hiện hành, bác sĩ không được phép thu tiền cho các cuộc khám thường kỳ, khám phòng bệnh hay chỉ đơn giản là để đăng ký bệnh nhân mới. Tuy nhiên, trong thực tế, nhiều bệnh nhân vẫn bị yêu cầu đóng các khoản phí trái luật.

Ví dụ, phí đăng ký – nơi bệnh nhân bị yêu cầu đóng tiền để được ghi danh với bác sĩ – là hoàn toàn bị cấm. Tương tự, các cuộc khám định kỳ như phụ khoa hằng năm cũng không được thu tiền. Bác sĩ cũng không được thu thêm tiền để người bệnh được ưu tiên hoặc đặt lịch khám nhanh hơn. Dù một số phòng khám biện minh đây là “dịch vụ gia tăng”, các chuyên gia cảnh báo rằng điều này là hình thức phân biệt đối xử và đi ngược lại luật hiện hành.

Tuy nhiên, có những trường hợp phí phụ thu là hợp pháp – ví dụ khi bệnh nhân yêu cầu dịch vụ không cần thiết về mặt y tế, như: giấy khám sức khỏe xin giấy phép lái xe, thể thao, đi làm hay vào trường học. Các dịch vụ đó nằm ngoài phạm vi bảo hiểm y tế công và có thể tính phí riêng.

Những gì sẽ thay đổi – và tại sao?

Sửa đổi mới nhất của Luật Dịch vụ Y tế, dự kiến có hiệu lực từ năm 2026, đưa ra quy định nghiêm ngặt cấm hoàn toàn các khoản phí “tổ chức” hoặc “dịch vụ cao cấp” đối với những dịch vụ đã được chi trả bởi bảo hiểm y tế công.

Các khoản phí này bao gồm: đặt lịch khám trực tuyến, lấy kết quả xét nghiệm qua email, được khám nhanh, hay thậm chí chỉ cần bước vào phòng khám để khám phòng bệnh – tất cả đều sẽ bị cấm. Luật mới sẽ cho phép cơ quan chức năng phạt đến 1 triệu korun đối với các tổ chức vi phạm.

Theo Bộ Y tế, sửa đổi này là cần thiết vì nhiều phòng khám đã lợi dụng các "kẽ hở pháp lý" để thu tiền trái pháp. Điều đó gây ra sự bất công rõ rệt – người có tiền sẽ được phục vụ trước.

Chuyên gia nói gì?

Họ cho rằng nguyên nhân chính là thiếu minh bạch và giám sát. Dù các khoản phụ thu này đã bị cấm từ trước, các hãng bảo hiểm và cơ quan giám sát hiếm khi xử lý. Luật sư Aneta Pelcman Stieranková cho trang iDnes.cz biết: sửa đổi mới sẽ giúp luật trở nên rõ ràng, khiến giới y tế không thể lẩn tránh bằng các lý do mơ hồ như trước.

“Chúng tôi cần chấm dứt tình trạng đã diễn ra tự phát trong 10–15 năm nay – tiền bị thu mà không có lý do. Ai cũng làm ngơ,” Bộ trưởng Y tế Vlastimil Válek phát biểu trước đó.

Nhưng không phải ai cũng ủng hộ

Một số giám đốc bệnh viện cho rằng bác sĩ phải thu thêm vì hệ thống bảo hiểm hiện tại không cung cấp đầy đủ kinh phí. Những người khác cho rằng luật này chỉ là “vở diễn chính trị” trước bầu cử, mang lại ảo tưởng về hành động nhưng né tránh cải cách sâu rộng. Nhiều ý kiến chỉ ra: nhà nước đã có đủ công cụ để trừng phạt hành vi thu phí trái phép, nhưng chưa từng sử dụng hiệu quả.

(Theo Expats)