Trong một cuộc trao đổi riêng với TamdaMedia, Thủ tướng CH Séc Petr Fiala cho biết, CH Séc trân trọng mối quan hệ giữa Việt Nam và CH Séc. Thủ tướng Fiala cũng đánh giá cao những đóng góp vào nền kinh tế xã hội của Séc cũng như ông ngưỡng mộ sự hội nhập tích cực của người Việt - một cộng đồng dân tộc thiểu số thứ 14 tại CH Séc.

Vâng thưa ông, năm nay cũng là năm kỷ niệm 75 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam và Cộng hòa Séc, Ngài đánh giá thế nào về mối quan hệ giữa hai nước chúng ta?

Việt Nam là một đối tác rất quan trọng đối với chúng tôi. Thực tế, đây là một đối tác truyền thống. Mối quan hệ này từ lâu đã rất chặt chẽ và sâu sắc.
Nếu nói về khu vực Đông Nam Á, Việt Nam là đối tác thương mại lớn nhất của Séc. Hai nước có sự hợp tác đáng kể trong nhiều lĩnh vực, chẳng hạn như quốc phòng và hợp tác công nghiệp.
Còn rất nhiều khía cạnh khác nữa. Chắc chắn chúng ta sẽ tiếp tục phát triển những lĩnh vực này. Điều đặc biệt làm tăng cường tình hữu nghị và đưa mối quan hệ từ chính trị, chiến lược sang tình bạn giữa các cộng đồng là sự hiện diện của một cộng đồng và một nhóm dân tộc thiểu số người Việt đông đảo tại Séc.
Tôi nghĩ rằng, kinh nghiệm trong việc tiếp nhận của xã hội Séc đối với bạn bè người Việt là rất tuyệt vời. Điều này cũng góp phần tăng cường mối quan hệ song phương và nâng tầm mối quan hệ hai nước lên một cấp độ cao hơn.

Theo Ngài, những lĩnh vực hợp tác nào giữa Việt Nam và Séc có tiềm năng lớn nhất và hiệu quả nhất?
Tôi nghĩ rằng chúng ta biết khá rõ điều này, một phần cũng bởi vì các mối liên hệ chính trị giữa hai nước khá chặt chẽ. Tôi đã có cơ hội thăm Việt Nam cách đây hai năm, và hiện tại, Bộ trưởng Tài chính Zbyněk Stanjura đang có chuyến thăm đất nước của Việt Nam, điều này thể hiện rõ sự gắn kết mạnh mẽ trong các mối quan hệ này.
Tôi thấy tiềm năng lớn nhất có thể nằm ở ngành công nghiệp ô tô, công nghiệp quốc phòng, nhưng tôi nghĩ rằng chúng ta không nên chỉ tập trung vào hợp tác công nghiệp. Ví dụ, còn rất nhiều cơ hội lớn trong lĩnh vực giáo dục và nhiều chủ đề khác nữa.
Cũng đáng nhắc đến rằng, trong chuyến thăm của Thủ tướng Việt Nam, chúng ta đã nâng cấp mối quan hệ với Việt Nam lên thành quan hệ đối tác chiến lược, điều này lại một lần nữa cho thấy vai trò quan trọng mà Séc dành cho Việt Nam. Tôi đã nói rằng Việt Nam là một trong những đối tác thương mại quan trọng của Séc. Đây là đối tác thương mại lớn nhất của Séc trong khối ASEAN, và vào năm 2024, kim ngạch thương mại đã đạt kỷ lục lịch sử mới với 4,4 tỷ USD, điều này cho thấy các mối quan hệ thương mại và kinh doanh thực sự rất mạnh mẽ.
Séc xuất khẩu sang Việt Nam các mặt hàng như vật liệu quân sự, ống nhựa, máy móc công nghiệp, mạch điện, máy bay, và cả ô tô cá nhân, đặc biệt là ô tô Škoda. Ngược lại, từ Việt Nam, Séc nhập khẩu hàng tiêu dùng, điện thoại di động, hàng điện tử nói chung, giày dép, quần áo, thực phẩm,... Vì vậy, đã có rất nhiều lĩnh vực cụ thể, nơi mà các mối quan hệ thương mại đang rất sôi động.
Tôi cũng thấy tiềm năng trong các cuộc thảo luận với các đồng nghiệp Việt Nam ở nhiều lĩnh vực khác. Ví dụ, đó là kinh tế tuần hoàn, bảo vệ môi trường, an ninh mạng, công nghệ thông tin. Nói chung, có rất nhiều cơ hội trong tương lai, và đó là một điều rất tích cực.

Vào đầu năm 2025, Thủ tướng Việt Nam Phạm Minh Chính, đã thăm Cộng hòa Séc và gặp gỡ Ngài. Ngài đánh giá thế nào về chuyến thăm của ông Phạm Minh Chính?
Đó là một chuyến thăm rất quan trọng, bởi vì nó thực sự là sự củng cố và mang đến động lực mới cho mối quan hệ giữa hai nước. Các cuộc gặp gỡ cấp cao diễn ra thường xuyên, và chuyến thăm này rất phù hợp để tiếp nối chuyến thăm của tôi tới Việt Nam. Chúng tôi đã tiếp tục thảo luận về những vấn đề và dự án rất cụ thể.
Nhiều thỏa thuận đã được ký kết, chẳng hạn như thỏa thuận về đào tạo phi công và các vấn đề khác, những điều thực sự rất quan trọng.
Đồng thời, chuyến thăm này cũng mang ý nghĩa biểu tượng, bởi vì nó diễn ra vào thời điểm chúng ta kỷ niệm 75 năm thiết lập quan hệ ngoại giao, và điều này đã khẳng định sự đặc biệt trong mối quan hệ và quan hệ đối tác giữa hai nước. Điều này sau đó đã được thể hiện qua việc chính thức xác nhận rằng giữa hai nước tồn tại quan hệ đối tác chiến lược.

Như Ngài đã nói, chuyến thăm của Thủ tướng đã đưa mối quan hệ Việt Nam - Séc lên tầm quan hệ đối tác chiến lược. Vậy điều này có ý nghĩa gì đối với đất nước và người dân của hai nước?

Nó thực sự mang hai ý nghĩa. Một là ý nghĩa biểu tượng, hai là ý nghĩa thực tiễn, và hai điều này có mối liên hệ với nhau. Rõ ràng, có người có thể nói rằng, đó chỉ là một tuyên bố.
Đúng, nhưng tuyên bố đó thể hiện điều gì đó. Nó chứng tỏ rằng mức độ gắn bó và chiều sâu của mối quan hệ này là đặc biệt và rằng cả hai quốc gia đều mong muốn tiếp tục làm sâu sắc thêm mối quan hệ này. Tôi nghĩ đây là một thông điệp quan trọng và mang giá trị biểu tượng lớn. Đồng thời, nó cũng có ý nghĩa thực tiễn, bởi vì đây là một tín hiệu dành cho các nhà đầu tư, các công ty, và những người có mong muốn hợp tác với 2 quốc gia.
Đúng vậy, ở đây có những nền tảng vững chắc và ý chí đã được khẳng định để tiếp tục phát triển mối quan hệ này. Điều này, theo tôi, là một sự đảm bảo rằng việc hợp tác kinh doanh và thực hiện các dự án chung thực sự có ý nghĩa và mang lại lợi ích cho cả hai bên. Và tôi nghĩ rằng chúng ta không chỉ nói về công nghiệp hay trao đổi hàng hóa, mà còn cần nghĩ đến việc hiểu biết lẫn nhau giữa con người và các lĩnh vực quan trọng đối với cả hai xã hội, chẳng hạn như giáo dục và hợp tác trong lĩnh vực này.

Từ góc nhìn cá nhân của Ngài, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã để lại ấn tượng gì với ngài khi ông ấy đến đây? 
Tôi cảm nhận rằng ông ấy là một người cởi mở, rất năng động, và điều này, theo tôi, là một điểm rất tốt. Tôi thực sự ấn tượng và đánh giá cao sự quan tâm mà ông ấy thể hiện đối với các kết quả cụ thể và việc ủng hộ cộng đồng người Việt tại Cộng hòa Séc.

Và Ngài đánh giá thế nào về cộng đồng người Việt tại Cộng hòa Séc? 
Tôi nghĩ rằng, không chỉ riêng tôi, mà một cách khách quan, đây thực sự là một thành công lớn và là một ví dụ điển hình về sự hòa hợp và chung sống giữa hai cộng đồng.
Bởi vì ở Cộng hòa Séc, các dân tộc thiểu số và cộng đồng lớn nhất mà chúng tôi có thường đến từ các quốc gia có sự gần gũi về mặt địa lý và ngôn ngữ, như người Slovakia, người Ukraine. Và sau đó, chúng tôi có nhóm lớn thứ ba, đó là người Việt Nam, những người thực sự đến từ một khu vực tương đối xa xôi cả về địa lý lẫn ngôn ngữ. Tuy nhiên, sự chung sống giữa cộng đồng người Việt và xã hội Séc lại rất tuyệt vời.
Tôi nghĩ rằng chúng tôi rất ngưỡng mộ những người Việt Nam của chúng tôi, dù là công dân hay những người đang sinh sống tại đây. Hiện nay, chúng tôi có một cộng đồng dân tộc thiểu số lớn, và cũng có rất nhiều người đang làm việc tại đây. Điều mà tất cả họ có điểm chung và điều mà chúng tôi ngưỡng mộ là sự nỗ lực lớn lao và sự chăm chỉ mà người dân Séc có thể nhìn thấy. Bên cạnh đó, còn là khả năng, hay đúng hơn là sự tôn trọng giáo dục của các bạn.
Tôi nghĩ rằng điều đó rất quan trọng. Và cả sự cố gắng của các bạn trong việc xây dựng mối liên hệ với xã hội đa số. Điều đó có nghĩa là học ngôn ngữ và không bị cô lập hoàn toàn, mà thay vào đó trở thành một phần của toàn thể.
Điều này thực sự rất đáng khâm phục, và tôi nghĩ rằng đây không chỉ là ý kiến của riêng tôi, mà còn là quan điểm chung của người dân Séc.

Cảm ơn các ngài rất nhiều vì những lời khen ngợi vừa rồi dành cho cộng đồng người Việt. Vậy những điểm yếu của cộng đồng người Việt là gì thưa ngài? 
Tôi thực sự phải nói rằng, việc một dân tộc thiểu số hay một cộng đồng lớn cố gắng khẳng định mình ở một quốc gia khác chưa bao giờ là điều dễ dàng. Cộng hòa Séc là một quốc gia có tính đồng nhất dân tộc tương đối cao, khác với một số quốc gia châu Âu khác, vì vậy điều này ở đây còn khó khăn hơn. Nhưng các bạn đã chỉ ra một con đường mà mọi thứ có thể diễn ra, và tôi không có ý gì khi nói rằng chúng ta đã quen thuộc với nhau và cùng đánh giá cao nhau. Điều đó thực sự là một điều rất tuyệt vời.
Còn về những điểm yếu, tôi nghĩ rằng mỗi cộng đồng đều có những thử thách riêng, nhưng điều quan trọng là cách chúng ta vượt qua chúng. Ở một đất nước như Cộng hòa Séc, nơi có tính đồng nhất dân tộc cao hơn so với nhiều quốc gia châu Âu khác, việc hòa nhập không hề dễ dàng. Tuy nhiên, cộng đồng người Việt đã cho thấy một con đường tích cực để cùng tồn tại và xây dựng mối quan hệ tốt đẹp với người dân Séc. Điều này thực sự là một thành tựu lớn.
Đây thực sự là một kết quả không hề hiển nhiên, nếu nhìn vào việc tích hợp các cộng đồng khác nhau vào xã hội, dù là ở các quốc gia châu Âu hay ngoài châu Âu. Vì vậy, chúng tôi thực sự rất trân trọng việc mọi thứ hoạt động theo cách này, và tôi cũng rất đánh giá cao những đóng góp của các công dân Việt Nam và những cộng đồng người đang sống tại đây.

Một chủ đề quan trọng khác là việc thiết lập đường bay thẳng giữa Cộng hòa Séc và Việt Nam. Khi nào điều này có thể trở thành hiện thực thưa ngài? 
Điều đó không chỉ phụ thuộc vào Chính phủ, nhưng chúng tôi chắc chắn rất quan tâm đến việc có đường bay thẳng. Tôi phải nói rằng, điều này không chỉ là một biểu hiện cho mối quan hệ sâu sắc giữa hai nước, mà còn là một vấn đề rất thực tiễn. Nếu chúng ta muốn thúc đẩy liên hệ mạnh mẽ hơn, thì việc có đường bay thẳng luôn là một lợi thế.
Đường bay thẳng luôn mang lại lợi ích. Tuy nhiên, điều này không đơn giản, và có nhiều lý do khiến nó chưa được thực hiện. Nhưng chúng tôi đang nỗ lực hết sức để điều này có thể thành công. Trong các cuộc đàm phán với đoàn đại biểu Việt Nam, trong chuyến thăm của Thủ tướng, chúng tôi cũng đã thảo luận về vấn đề này và đang cố gắng thúc đẩy tiến trình để đạt được kết quả.

Tuyệt vời! Tôi có thể hỏi thêm rằng, Ngài đã nhắc rằng từng đến thăm Việt Nam, vậy Ngài có những trải nghiệm gì từ chuyến thăm đó, thưa Thủ tướng?
Ồ, tuyệt vời, và tôi nói điều này một cách nghiêm túc. Trước hết, Việt Nam là một đất nước rất đẹp, và tôi đã có cơ hội, khi còn làm việc tại trường đại học, đi qua rất nhiều quốc gia trên thế giới. Nhưng tôi chưa từng đến Việt Nam, vì vậy đây là lần đầu tiên tôi có cơ hội thăm đất nước các bạn.
Ngoài vẻ đẹp của đất nước các bạn, điều làm tôi ấn tượng nhất chính là lòng hiếu khách của người dân Việt Nam. Tôi đã có cơ hội đi dạo trên các con phố của Hà Nội, một thành phố không chỉ đẹp mà còn chứa đựng nhiều điều đáng chú ý từ quá khứ, đồng thời vô cùng sống động và năng động trong thời điểm hiện tại.
Điều thú vị ở Việt Nam là đây là một đất nước không chỉ có tốc độ tăng trưởng kinh tế lớn mà ai cũng có thể ngưỡng mộ, với tiềm năng rất lớn, mà còn có sự gia tăng dân số mạnh mẽ với rất nhiều người trẻ. Điều này thể hiện rõ trong bầu không khí của đất nước. Và tôi cũng phải nói rằng, tôi rất ấn tượng với ẩm thực Việt Nam.
Tôi đã rất thích các món ăn Việt Nam và cũng đã thử cà phê Việt Nam, nên những trải nghiệm của tôi, nhờ vào lòng hiếu khách của người Việt, thực sự rất tuyệt vời. Rất đẹp.

Ngài vừa có nhắc đến nhà máy sản xuất ô tô Škoda Auto tại tỉnh Quảng Ninh, vậy Ngài có kỳ vọng gì về thị trường Việt Nam?
Tôi đã có mặt tại địa điểm đó và đã nhìn thấy công trình xây dựng nhà máy, và tôi nghĩ rằng đây là một điều có giá trị rất lớn, bởi vì Škoda không chỉ đại diện cho thị trường Việt Nam mà còn cho toàn bộ khu vực, với tư cách là một phần của tập đoàn Volkswagen. Tôi nghĩ rằng đây là một dự án lớn, và việc có một nhà máy sản xuất trực tiếp một số dòng xe Škoda tại Việt Nam là một điều rất tốt.
Dây chuyền sản xuất này có công suất khoảng 40.000 xe mỗi năm, đó không phải là con số nhỏ, và còn có khả năng mở rộng trong tương lai. Tôi nghĩ rằng đây là một dự án có tiềm năng hoạt động rất tốt trong tương lai. Theo thông tin từ đại diện của Škoda Auto, trong những năm đầu tiên, họ kỳ vọng tiêu thụ vài nghìn xe tại Việt Nam, nhưng tiềm năng phát triển trong thập kỷ tới có thể đạt hơn 20.000 xe mỗi năm chỉ riêng tại thị trường Việt Nam. Đây là một con số rất lớn.

Trong tương lai gần, Cộng hòa Séc sẽ tổ chức bầu cử vào Hạ viện cũng như lựa chọn các lãnh đạo chính phủ và nhà nước quan trọng. Với tư cách là ứng cử viên cho vị trí Thủ tướng, đâu sẽ là các ưu tiên của Ngài trong nhiệm kỳ sắp tới?
Cảm ơn, các ưu tiên của chúng tôi rất rõ ràng. Chúng tôi cần hoàn thành một số việc quan trọng. Trước tiên, chúng tôi muốn hiện đại hóa đất nước, điều này bao gồm cả việc số hóa.
Chúng tôi cũng cần tiếp tục đầu tư. Trong những năm gần đây, chúng tôi đã đầu tư ở mức kỷ lục, nhưng cần phải tiếp tục, đặc biệt là trong lĩnh vực hạ tầng giao thông, năng lượng, và một lĩnh vực khác mà tôi coi là ưu tiên tuyệt đối, đó là giáo dục. Bởi vì nếu chúng tôi không có một hệ thống giáo dục chất lượng, đáp ứng được nhu cầu của thế kỷ 21, thì chúng tôi sẽ không thể tiến xa hơn, và đó là điều tôi mong muốn. Sau đó, cũng có một số thách thức khác rất quan trọng. Ví dụ, làm thế nào để trong thời đại công nghệ mới và các phương pháp điều trị mới, chúng ta có thể duy trì và tăng cường chất lượng của hệ thống y tế, vốn đã rất cao của chúng ta.

Một chủ đề lớn khác ở Cộng hòa Séc là khả năng tiếp cận nhà ở, làm sao để những người trẻ có cơ hội sở hữu một nơi ở phù hợp. Đây cũng là một vấn đề mà tôi muốn tập trung trong nhiệm kỳ tới. 
Ngài vừa nhắc đến một vấn đề mà tôi muốn hỏi tiếp, đó là việc khả năng tiếp cận nhà ở đang là một chủ đề được bàn luận rất nhiều. Ngài hoặc chính phủ Cộng hòa Séc có giải pháp hoặc hướng đi nào để giải quyết vấn đề này không?
Điều này đã bị bỏ qua trong một thời gian dài, và chúng tôi đã đưa ra một loạt các bước nhằm cải thiện tình hình. Nếu nói một cách đơn giản nhất, chúng ta cần xây dựng nhiều nhà ở hơn, vì đó là cách duy nhất để giảm giá và làm cho nhà ở trở nên dễ tiếp cận hơn.
Ở Cộng hòa Séc, có một đặc điểm văn hóa xã hội mà chúng ta cần tôn trọng, đó là hầu hết mọi người muốn sở hữu nhà riêng. Tỷ lệ nhà cho thuê thấp hơn, nhưng chúng ta cần phát triển tất cả các loại hình. Chúng ta cần phát triển cả nhà ở sở hữu, nhà cho thuê, và cả những hình thức như nhà ở hợp tác xã.
Điều này liên quan đến những gì chúng tôi đã làm. Trước hết, chúng tôi đã điều chỉnh luật xây dựng để việc xây dựng diễn ra nhanh hơn và các quy trình cấp phép được rút ngắn. Sau đó, chúng tôi đã tạo ra một chương trình nhà ở thuê giá rẻ, trong đó chúng tôi đã đầu tư khoảng 7 tỷ korun.
Chương trình này nhằm cho phép các địa phương hoặc khu vực cung cấp nhà ở với giá thuê thấp hơn giá thị trường, ví dụ như cho các gia đình trẻ hoặc các ngành nghề cần thiết tại địa phương, như y tá, giáo viên, và những nghề tương tự. Ngoài ra, chúng tôi cũng đã mở ra cơ hội cho các quỹ hưu trí đầu tư vào nhà ở, một hình thức đã được áp dụng khá phổ biến ở nước ngoài. Và chúng tôi cũng đã thực hiện một điều nữa, đó là nhà nước đã xác định các khu đất mà mình sở hữu nhưng không cần thiết tại các trung tâm thành phố, và chúng tôi chuyển giao cho các địa phương với điều kiện rằng ở đó phải xây dựng nhà ở.
Đây là một vài bước mà tôi nghĩ có thể giúp cải thiện tình hình.
Cuối cùng, tôi có một câu hỏi mà ít được nhắc đến, nhưng việc tiếp nhận lao động Việt Nam vào Cộng hòa Séc đã bị hạn chế và tạm dừng trong một thời gian dài. Việt Nam, tất nhiên, rất mong muốn mở lại thị trường lao động Séc cho người Việt Nam. Ngài hoặc chính phủ hiện tại có kế hoạch nào để thúc đẩy vấn đề này tiến xa hơn không? 
Chúng tôi cũng muốn thúc đẩy thêm, nhưng điều này có bối cảnh rộng hơn. Đây không chỉ là vấn đề riêng liên quan đến người Việt Nam, mà còn là những câu hỏi rộng hơn về cách giải quyết vấn đề di cư lao động trong khuôn khổ Liên minh châu Âu.
Đồng thời, nó còn liên quan đến cách các quy định về di cư lao động được thiết lập tại Cộng hòa Séc. Chúng ta cũng cần xem xét các khía cạnh về an ninh và nhiều yếu tố khác. Vì vậy, tốc độ thay đổi trong lĩnh vực này đôi khi chậm hơn so với mong muốn của tất cả chúng ta, nhưng chắc chắn chúng tôi đang cân nhắc các cách để cải thiện tình hình.
Một phần lý do là vì Cộng hòa Séc là một nền kinh tế mở định hướng xuất khẩu, và khác với một số quốc gia láng giềng, chúng tôi đang phát triển khá tốt. Chúng tôi còn có dự báo tăng trưởng trong những năm tới, cao hơn mức trung bình của Liên minh châu Âu. Để đạt được điều đó, chúng tôi cần lực lượng lao động. Hiện tại, chúng tôi đã có rất nhiều lao động từ nước ngoài, và trong tương lai, chúng tôi sẽ cần tăng thêm số lượng.
Và tất nhiên, khi tôi nói về những trải nghiệm tuyệt vời của xã hội Séc với cộng đồng người Việt, thì điều hợp lý là chúng tôi nên cố gắng mở rộng các cơ hội di cư lao động ngay từ đầu. Đây là một chủ đề lớn, bởi vì một mặt, chúng tôi cần lao động có tay nghề cao từ nước ngoài; mặt khác, các quốc gia châu Âu đang đối mặt với vấn đề nhập cư bất hợp pháp. Không phải lúc nào cũng dễ dàng giải thích và sắp xếp mọi thứ một cách hợp lý, nhưng chúng tôi chắc chắn sẽ cố gắng mở cửa thị trường lao động của mình, trong phạm vi có thể, cho thêm nhiều lao động nước ngoài.
Cảm ơn Ngài rất nhiều vì cuộc phỏng vấn này và chúng tôi chúc Ngài sức khỏe dồi dào. Hy vọng sẽ sớm được gặp lại Ngài trong chuyến thăm tới trung tâm thương mại SAPA. Cảm ơn Ngài.
Tôi cảm ơn vì lời mời và thực sự trân trọng mối quan hệ giữa Cộng hòa Séc và Việt Nam, cũng như cách cộng đồng người Việt tại đây đóng góp vào sự phát triển của đất nước chúng tôi.
Thật tuyệt vời! Cảm ơn Ngài rất nhiều!