Từ tháng 6, điều kiện để chấm dứt hợp đồng lao động đã thay đổi đáng kể. Cụ thể, thời hạn báo trước bị rút ngắn, áp dụng cho cả trường hợp chấm dứt hợp đồng do người sử dụng lao động lẫn khi người lao động chủ động nghỉ việc. Những nhân viên vi phạm nghĩa vụ lao động sẽ chịu điều kiện bất lợi hơn rõ rệt.

Luật Lao động quy định các điều kiện về kết thúc hợp đồng.  

Luật sư Miroslav Hnilica từ văn phòng luật Spring Walk cho biết: “Thời hạn báo trước giờ đây không còn bắt đầu tính từ ngày đầu tiên của tháng tiếp theo, mà tính từ ngày thông báo được gửi đến người nhận.”

Trong một số trường hợp, điều này có thể khiến thời gian báo trước rút ngắn hàng chục ngày, ví dụ nếu thông báo được gửi ngay đầu tháng.  

Thay đổi này áp dụng cả khi người lao động là người đưa ra thông báo nghỉ việc. Dù vậy, thời hạn thông báo nghỉ việc thông thường vẫn là hai tháng. Ngoại lệ là khi người lao động vi phạm kỷ luật lao động – khi đó thời hạn báo trước chỉ còn một tháng.

Theo luật sư Arthur Braun từ văn phòng luật bpv Braun Partners:  “Người sử dụng lao động chỉ có thể cho thôi việc nhân viên vì những lý do được quy định rõ ràng trong Bộ luật Lao động.”

Ví dụ, lý do có thể bao gồm: vị trí công việc bị dừng lại do tái cơ cấu, công ty ngừng hoạt động, di chuyển hoạt động sang khu vực khác, hoặc người lao động mất bằng lái xe cần thiết cho công việc.  

Còn người lao động có thể nghỉ việc bất cứ lúc nào mà không cần nêu lý do.

Luật cũng quy định, nếu người lao động không còn đủ điều kiện sức khỏe làm việc do ốm đau hoặc bệnh tật kéo dài, người sử dụng lao động có nghĩa vụ bố trí nhân viên đó vào vị trí công việc khác phù hợp hơn.  

Nếu việc chuyển công tác không thể thực hiện, người sử dụng lao động có quyền chấm dứt hợp đồng.  
Nếu sức khỏe bị suy giảm do tai nạn lao động hoặc bệnh nghề nghiệp, người lao động có thể được nhận trợ cấp thôi việc lên tới gấp 12 lần thu nhập trung bình hàng tháng. Khoản này do công ty bảo hiểm chịu trách nhiệm thanh toán, theo bảo hiểm trách nhiệm pháp lý bắt buộc mà công ty đã ký kết. Lưu ý, người lao động vẫn được hưởng khoản trợ cấp này kể cả khi chấm dứt hợp đồng theo thỏa thuận.

Ngoài ra, người sử dụng lao động không bắt buộc phải đưa thông báo chấm dứt hợp đồng trực tiếp. Họ có thể gửi nó bằng hình thức điện tử, ví dụ qua hộp thư điện tử (datová schránka).  

“Theo luật, khác với thư truyền thống (chỉ dùng được nếu không thể chuyển tận nơi làm việc), thông báo có thể tự động gửi đến hộp thư điện tử,” ông Hnilica nói.  

Không cần sự đồng ý trước của người nhận để gửi theo hình thức này. Người lao động cũng có thể gửi thông báo nghỉ việc theo cách tương tự cho người sử dụng lao động.  

Thông báo được xem là "đã nhận" tại thời điểm người nhận đăng nhập vào hệ thống. Nếu người nhận không đăng nhập, thời hạn báo trước sẽ bắt đầu tự động sau 10 ngày kể từ ngày gửi.  

Trong trường hợp gửi qua email, người sử dụng lao động chỉ có thể thực hiện nếu người lao động trước đó đã đồng ý hình thức thông báo này. Thông báo chỉ có hiệu lực khi người lao động xác nhận bằng văn bản đã nhận email. Nếu không có xác nhận, thời hạn báo trước chỉ bắt đầu vào ngày thứ 15 kể từ khi gửi email.

Thực tế cho thấy, nhiều doanh nghiệp thường gây áp lực buộc người lao động ký đơn nghỉ việc theo thỏa thuận. Tuy nhiên, người lao động không bắt buộc phải đồng ý với hình thức kết thúc hợp đồng này.  

Nếu bị ép ký, thỏa thuận có thể bị coi là vô hiệu. Trong trường hợp đó, người lao động có thể khởi kiện ra tòa trong vòng tối đa hai tháng kể từ ngày chấm dứt hợp đồng để yêu cầu hủy bỏ thỏa thuận.

(Theo Novinky)