Việc tìm được lịch khám với bác sĩ chuyên khoa hiện nay là một thách thức đối với nhiều người. Một số chính trị gia đề xuất rằng, trong nhiệm kỳ tiếp theo, cần triển khai hệ thống các điều phối viên chăm sóc sức khỏe, hoạt động dưới các công ty bảo hiểm y tế, để giúp bệnh nhân sắp xếp lịch khám dễ dàng hơn.

 Mục tiêu là chấm dứt tình trạng người dân phải tự gọi đến hàng chục phòng khám khi đang cầm trên tay giấy giới thiệu có thời hạn ngắn. Một số hãng bảo hiểm y tế ủng hộ ý tưởng này.

“Thực sự tôi tin rằng vai trò điều phối viên trong ngành y tế là có ý nghĩa. Một vài bệnh viện đã bắt đầu triển khai, nhưng câu hỏi là làm sao áp dụng được ở cấp vùng. Vai trò này có thể nằm dưới quyền quản lý của bảo hiểm y tế,” bà Michaela Šebelová – phó chủ tịch và chuyên gia y tế của phong trào STAN, đang tái tranh cử vào Hạ viện – chia sẻ với trang Novinky.

Ứng cử viên cho vị trí Bộ trưởng Y tế từ phong trào ANO, ông Adam Vojtěch, cũng đồng tình và cho rằng hệ thống cần được số hóa – đặc biệt là hệ thống giấy giới thiệu điện tử.  
“Đối với người bị bệnh mãn tính, bảo hiểm y tế cần chủ động hơn. Mỗi bệnh lý mãn tính nên có chương trình hướng dẫn riêng giúp bệnh nhân biết rõ quy trình: Ví dụ nếu tôi bị tiểu đường, tôi cần biết bước tiếp theo là gì, khám bác sĩ nào trước – bác sĩ đa khoa có xử lý được hay cần gặp thêm chuyên gia mắt chẳng hạn. Đây là điều có thể hỗ trợ rất nhiều, nhưng hiện chúng ta vẫn chưa có,” ông trình bày với Novinky.

Tình trạng hiện tại đang rất căng thẳng. Không hiếm trường hợp bệnh nhân rời phòng khám bác sĩ đa khoa với giấy giới thiệu có ghi thời hạn bảy hoặc mười bốn ngày – ví dụ để khám vật lý trị liệu. Nhưng nếu không có mối quan hệ cá nhân thì ở nhiều địa phương, việc đặt lịch trong thời gian này gần như là bất khả thi.

Áp lực số lượng bệnh nhân vượt quá sức chứa của các bác sĩ chuyên khoa ở nhiều nơi. Tại một số chuyên khoa như tâm lý học trẻ em, thận học hay dị ứng học, đôi khi phải chờ hàng tháng mới có lịch hẹn. Theo một khảo sát năm ngoái trong dự án “Hành trình đến trái tim khỏe mạnh”, thời gian trung bình để hẹn gặp bác sĩ tim mạch là 54 ngày. Chỉ 57% trong tổng số 365 phòng khám khảo sát sẵn sàng tiếp nhận bệnh nhân mới, và tình trạng này khác nhau tùy từng khu vực.

Điều phối viên thuộc quản lý của công ty bảo hiểm y tế được kỳ vọng sẽ là cầu nối hỗ trợ bệnh nhân. Quan điểm về chức năng cụ thể của họ tuy có khác nhau, nhưng phần lớn chính trị gia coi họ như là người hướng dẫn giúp bệnh nhân đi qua các bước trong hệ thống y tế – không chỉ giúp đặt lịch khám nhanh tại khu vực gần nơi ở.

Tuy nhiên, các bác sĩ đa khoa lại cho rằng họ mới là người giữ vai trò này. Vấn đề thực tế hiện nay là người dân vẫn phải tự tìm bác sĩ chuyên khoa phù hợp khi có giấy giới thiệu trong tay. Theo họ, điều phối viên có thể giúp ích nếu được tiếp cận với dữ liệu từ hệ thống giấy giới thiệu điện tử (eŽádanka).

Hệ thống eŽádanka dự kiến sẽ được triển khai từng bước từ năm tới. Ban đầu, chỉ phục vụ cho các xét nghiệm sàng lọc và các thủ thuật cận lâm sàng như chụp X-quang, cộng hưởng từ (MRI) hay PET/CT. Sau đó, sẽ mở rộng sang các loại khám khác.

Bác sĩ Petr Šonka – Chủ tịch Hiệp hội Bác sĩ Đa khoa – đề xuất rằng dữ liệu về khả năng tiếp nhận của các phòng khám nên được công bố rộng rãi.  
“Thông qua eŽádanka, công ty bảo hiểm sẽ nắm được thời gian chờ của từng cơ sở. Trong tương lai, chính bệnh nhân cũng có thể truy cập dữ liệu này để biết nơi mình có thể đặt khám sớm nhất,” ông chia sẻ với Novinky.

Một số công ty bảo hiểm y tế hiện đã bắt tay nghiên cứu mô hình điều phối viên. Giám đốc Bảo hiểm y tế toàn dân (VZP), ông Zdeněk Kabátek, tuyên bố rằng vai trò điều phối viên sẽ giúp đảm bảo bệnh nhân được điều trị đúng cách, giảm tình trạng phải nhập viện không cần thiết. Việc điều trị đúng và kịp thời (ví dụ phục hồi chức năng) sẽ tiết kiệm nhiều chi phí hơn so với việc phải điều trị nội trú trong bệnh viện.

Việc kết nối giữa các bác sĩ cũng là yếu tố quan trọng. Rất nhiều người bệnh sẽ được lợi nếu bác sĩ đa khoa có mối quan hệ chặt chẽ với cơ sở khám chữa bệnh hoặc bác sĩ chuyên khoa – để có thể gọi điện và sắp xếp nhận bệnh nhân luôn. Một số bác sĩ đã làm điều đó, nhưng việc này làm mất thời gian khám chữa bệnh cho các bệnh nhân khác.

Đa số các chính trị gia không ủng hộ việc bệnh nhân bị buộc phải đi khám đúng bác sĩ mà giấy giới thiệu chỉ định – họ cho rằng bệnh nhân vẫn nên được quyền lựa chọn.

Còn Bộ trưởng Y tế đương nhiệm Vlastimil Válek (TOP 09) trước đây phát biểu rằng tình trạng quá tải ở bác sĩ chuyên khoa có thể được giải quyết nếu người bệnh giảm tần suất đến khám. Theo ông, bác sĩ đa khoa có thể theo dõi các bệnh mãn tính và kê đơn thuốc. Chỉ khi tình trạng bệnh thay đổi, bệnh nhân mới cần gặp bác sĩ chuyên khoa. Vì vậy, ông kêu gọi mở rộng quyền hạn và danh mục thuốc được phép kê đơn cho bác sĩ đa khoa.

(Nguồn: Novinky)