Vào tháng 8 chính phủ Séc sẽ phát hành cuốn cẩm nang chính thức đầu tiên hướng dẫn cách ứng phó khi xảy ra mất điện diện rộng (blackout) hoặc khủng hoảng khác. Nhà nước khuyên người dân nên chuẩn bị radio, nước uống và tiền mặt. Tuy nhiên, các chuyên gia cảnh báo: nếu không được huấn luyện, người dân sẽ dễ rơi vào hoảng loạn.

Vào đầu tháng 8, Bộ Nội vụ dự kiến sẽ công bố một cuốn cẩm nang chính thức dành cho người dân, đóng vai trò như hướng dẫn cơ bản về cách ứng phó trong tình huống khủng hoảng, chẳng hạn như sự cố mất điện diện rộng (blackout) gần đây.

Theo ông Ivo Zelinka từ Quân đội Cộng hòa Séc, người đã được làm quen với cuốn cẩm nang, cho biết, điều quan trọng nhất là phải có một máy thu thanh hoạt động tốt, dự trữ đủ thực phẩm và nước uống cho ít nhất 72 giờ, cùng với tiền mặt được chuẩn bị sẵn dưới dạng các tờ tiền mệnh giá nhỏ.

Cẩm nang của Bộ Nội vụ được xây dựng dựa trên nguyên tắc ứng phó trong 72 giờ đầu tiên của một cuộc khủng hoảng. Ông Zelinka giải thích: “Phần lớn khủng hoảng tuy không được giải quyết trong vòng 72 giờ, nhưng trong khoảng thời gian đó các cơ chế khẩn cấp sẽ được kích hoạt để hỗ trợ người dân”. Ông bổ sung rằng trong những giờ đầu, lực lượng cứu hộ sẽ chủ yếu tập trung vào các nhóm dễ bị tổn thương, ví dụ như người cao tuổi.

Bộ đã làm việc trên cuốn cẩm nang này ít nhất nửa năm. Lý do mà trước đây Cộng hòa Séc chưa có tài liệu hướng dẫn này, theo ông Zelinka, là do trước đó chưa có nhu cầu thực sự, dù nó đã có thể hữu ích trong nhiều tình huống khủng hoảng.

Công chúng sẽ được biết hình thức chính xác của cuốn cẩm nang vào tháng 8. Ông Zelinka giải thích: “Trong thời đại ngày nay, việc xây dựng cẩm nang chỉ dựa trên một phương tiện truyền thông duy nhất sẽ là một sai lầm. Đồng thời, trong trường hợp xảy ra khủng hoảng, không phải mọi thứ sẽ khả dụng — bao gồm cả internet”.

Mỗi người Thụy Điển đều có một cuốn cẩm nang ở nhà

Theo ông Zelinka, trong Liên minh châu Âu, việc có cẩm nang ứng phó với tình huống khủng hoảng là điều hoàn toàn tiêu chuẩn. Chẳng hạn như mỗi công dân Thụy Điển đều có một cuốn cẩm nang như vậy tại nhà, do chính phủ gửi cho họ.

Theo ông Amar Ibrahim, chuyên gia sinh tồn và chủ doanh nghiệp Outdoor Survival, người Séc không được chuẩn bị tốt cho những tình huống như vậy. Ví dụ như mất điện có thể xảy ra bất cứ lúc nào. Séc không chỉ bị đe dọa bởi mất điện, đại dịch, chiến tranh hay khủng hoảng kinh tế – mà còn bởi sự thiếu chuẩn bị của toàn dân.

Các loại cẩm nang tương tự không phải là điều mới mẻ ngay cả ở Cộng hòa Séc. Ông Ibrahim đã soạn một hướng dẫn tương tự cách đây nửa năm cho thành phố Domažlice, nơi hiện đang có các lời khuyên ứng phó khủng hoảng, được đăng tải trên trang web chính thức.

“Chúng tôi cũng đã đề nghị cẩm nang đó cho các thành phố khác, nhưng hầu hết họ đều không mặn mà. Họ nói rằng không muốn làm người dân hoảng sợ,” ông cho biết.

Tập huấn khẩn cấp trong trường học

Theo ông Ibrahim, nền tảng của việc sống sót không chỉ nằm ở trang bị mà quan trọng hơn là kỹ năng. Ở Thụy Điển có tuần huấn luyện quốc phòng. Ông nhận định, ở Séc thì không có gì tương tự, nên trong trường hợp xảy ra khủng hoảng, chắc chắn sẽ có hoảng loạn. Ông cũng cho rằng chỉ có cẩm nang thôi là không đủ.

Theo ông, các khóa học kỹ năng sinh tồn nên được đưa vào giảng dạy trong trường học: "Đa số trẻ em ngày nay thậm chí không biết những kiến thức cơ bản nhất, như cách nấu súp từ rau củ hay làm bánh từ bột mì. Khoảng 80% trẻ em tỏ ra ngạc nhiên khi được dạy về các kỹ năng sơ cứu, cách xử lý trong các tình huống bất ngờ, định hướng địa hình bằng bản đồ, cách gọi cứu trợ, và nói chung là cách xoay sở khi không có điện thoại di động".

Ông Zelinka cũng cho rằng có thể triển khai các khóa học này ngay cả ở Séc.

Chuẩn bị sẵn tiền mặt mệnh giá nhỏ

Một trong những khuyến nghị quan trọng mà ông Ivo Zelinka đã đăng trên tài khoản X của mình là nên giữ tại nhà ít nhất vài nghìn korun tiền mặt, tốt nhất là các tờ tiền mệnh giá nhỏ. Nếu xảy ra mất điện diện rộng, các cây ATM, máy thanh toán thẻ và cả các quầy thu ngân sẽ ngừng hoạt động. Một số cửa hàng tạp hóa nhỏ và cửa hàng tiện lợi có thể vẫn bán hàng được dù không có điện, do đó nếu có tiền mặt trong tay vào những giờ đầu sau khi mất điện có thể đóng vai trò rất quan trọng.

Mua một chiếc radio

Theo cuốn cẩm nang, một thiết bị quan trọng khác cho các tình huống khẩn cấp là chiếc radio truyền thống — lý tưởng là chạy bằng pin, sạc năng lượng mặt trời hoặc bằng tay quay.

Ngày nay, mọi người quen với việc lấy thông tin từ internet, nhưng trong trường hợp mất điện toàn diện, internet sẽ không hoạt động. Điều duy nhất vẫn phát sóng được sẽ là sóng phát thanh.

Đài phát thanh Cộng hòa Séc theo luật có nghĩa vụ thông báo cho công chúng trong các tình huống khẩn cấp, và các trạm phát chính của đài được trang bị máy phát diesel dự phòng, nhờ đó trở thành kênh thông tin đáng tin cậy nhất.

Dự trữ thức ăn và nước

Ông Zelinka cũng khuyên nên dự trữ nước và thực phẩm có thể bảo quản lâu, ít nhất đủ cho 72 giờ. Ông nhắc rằng, không cần thiết phải tích trữ đồ hộp – thực tế hơn là nên có nhiều loại thực phẩm thông thường mà người dân hay mua hàng ngày trong nhà.

Còn ông Ibrahim thì khuyên nên suy nghĩ toàn diện hơn, ngoài thực phẩm, trang bị cũng rất quan trọng – chẳng hạn như bộ lọc nước giúp lọc nước từ suối, và các loại thực phẩm chất lượng cao có thể giữ được nhiều năm.

(Theo seznamzpravy)