Một tuần đi biển, sau đó là trại hè, rồi về thăm bà ngoại... Nhưng sau đó thì sao? Việc lên kế hoạch cho kỳ nghỉ hè của trẻ thường không dễ dàng. Nếu con bạn đã đủ 14 tuổi, bạn có thể thử tìm cho các em một công việc làm thêm hè. Năm nay, điều này lần đầu tiên sẽ trở nên hợp pháp. Tuy nhiên, điều kiện sẽ khác so với những lao động lớn tuổi hơn. Vậy cần lưu ý những gì?

Làm thêm hè – hợp pháp từ 14 tuổi

Trẻ em 14 tuổi giờ đây có thể hợp pháp làm các công việc đơn giản như: phát tờ rơi, rửa chén trong nhà hàng, hái trái cây, phụ giúp tại các quầy bán đồ ăn nhanh… Làm thêm hè đã trở thành một phần không thể thiếu của tuổi học trò — hầu như ai cũng đã từng có một kỷ niệm khó quên về công việc làm thêm thời học sinh.

“Lúc 14 tuổi chúng tôi từng dán áp phích quảng cáo ngoài phố. Chúng tôi đi xe đạp dán áp phích và phải cẩn thận để không bị cảnh sát bắt gặp. Đó là một cuộc phiêu lưu thực sự và tôi cũng kiếm được kha khá tiền, nhận trực tiếp bằng tiền mặt,” Lukáš, một người dân Praha nhớ lại.

Nhờ vào sự sửa đổi của Bộ Luật Lao động có hiệu lực từ ngày 1 tháng 6 năm 2025, trẻ 14 tuổi giờ đây có thể làm thêm hợp pháp – miễn là công việc đó nằm trong khu vực cho phép và có sự chấp thuận bằng văn bản từ phụ huynh hoặc người giám hộ.

Làm thêm phải theo quy định rõ ràng

Mặc dù luật mới cho phép trẻ 14 tuổi có thể làm việc, nhưng cũng có nhiều giới hạn. Cụ thể:
- Chỉ được làm việc trong kỳ nghỉ hè chính thức (tháng 7 và 8).
- Thời gian làm việc tối đa: 7 giờ/ngày và 35 giờ/tuần (trong khi trẻ 15 tuổi có thể làm 8 giờ/ngày).
- Không được làm việc ban đêm hay làm thêm giờ.
- Phải được nghỉ ít nhất 14 giờ liên tiếp trong mỗi 24 giờ.

Những công việc này phải là các việc nhẹ nhàng được xếp vào nhóm 1 theo Luật Bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Mức lương tối thiểu là 124,40 Kč/giờ – tương đương người lớn.

Các công việc phù hợp cho trẻ 14 tuổi

Dù bị hạn chế, nhưng vẫn có rất nhiều công việc mà các em có thể làm:
- Phụ bếp, rửa chén, phục vụ không liên quan đến tiền mặt, rượu hoặc thuốc lá.
- Giao thư, dọn dẹp, gia sư, quản lý mạng xã hội.
- Phụ giúp trong các trại hè – chẳng hạn làm việc vệ sinh ở khu nghỉ dưỡng.

Một số công ty như Tapaza (chuyên tổ chức trại hè), cho biết họ có thể sử dụng học sinh dưới 15 tuổi ở một vài vị trí trợ lý như dọn dẹp. Tuy nhiên, đa số nhà tuyển dụng ưu tiên người từ 16 tuổi trở lên do ít bị ràng buộc bởi quy định.

Nhà tuyển dụng: “Muốn thuê người lớn tuổi hơn”

Các công ty cho rằng trẻ 14 tuổi khó đáp ứng nhu cầu tuyển dụng. Họ thường ưu tiên học sinh lớn hơn, đặc biệt là những người có thể làm nhiều giờ, ca tối hoặc làm việc không cần sự cho phép của cha mẹ.

Chẳng hạn, công ty giao hàng Wolt yêu cầu người làm ít nhất phải đủ 16 tuổi – trẻ nhỏ hơn sẽ không được nhận.

Giá trị từ những trải nghiệm đầu đời

Dù không dễ tìm việc ngay, các chuyên gia cho rằng việc hạ độ tuổi làm thêm xuống 14 là bước tiến tích cực.  
“Trẻ càng ngày càng ít muốn đi làm thêm – điều này chúng tôi dễ dàng nhận thấy từ phản hồi mà các bạn trẻ gửi khi tìm việc. Do đó, luật mới là một tín hiệu tốt,” bà Martina Ryšková từ trang tuyển dụng Fajn-brigády.cz nhận định.

Ông Michal Španěl (JenPráce.cz) bổ sung rằng làm thêm từ sớm giúp trẻ có sự tự lập tài chính, định hướng nghề nghiệp và tích lũy kinh nghiệm sống đáng giá.  

Thêm vào đó, luật hóa việc làm thêm từ 14 tuổi cũng giúp giảm các công việc “chui” và đảm bảo quyền lợi lao động dành cho người lao động trẻ tuổi.

Làm thêm ấn tượng: Trở thành khán giả đặc biệt

Không ít người vẫn nhớ mãi công việc làm thêm ngày xưa. Từ hái hoa bia, bán bia tại lễ hội, đến dựng sân khấu ở nhà hát…  
“Ngày đó tôi từng đi làm thêm tại sân vận động Letná trong một trận đấu của đội tuyển quốc gia Séc gặp Slovakia. Tôi được đứng gần đường biên và tận mắt xem trận đấu. Trả lại bóng cho cầu thủ, rồi nhận được 500 korun – một khoản không nhỏ lúc ấy,” Lukáš kể lại với sự vui vẻ.

Những công việc độc đáo và mức thù lao cao

Có nhiều công việc “nhẹ lương cao” thu hút giới trẻ:
- Làm diễn viên quần chúng cho phim hoặc TV.
- Làm “khách hàng bí mật” (mystery shopper).
- Hỗ trợ tại lễ hội, buổi hòa nhạc hoặc dự án nghiên cứu ngoài thiên nhiên.

Có cả công việc như "xếp hàng thuê trước cơ quan nhà nước" với tiền công hậu hĩnh — và hết chỗ chỉ sau vài ngày. Tuy nhiên, thị trường tuyển dụng làm thêm năm nay vẫn rất sôi động nhờ tỷ lệ thất nghiệp thấp.

Mức thu nhập hiện nay

Theo thống kê tháng 4 của Fajn-brigady.cz:
- Mức lương trung bình toàn quốc: 161 Kč/giờ, tăng khoảng 8% so với năm ngoái.
- Các công việc như giao hàng có thể kiếm từ 250–300 Kč/giờ, thậm chí cao hơn vào giờ cao điểm (theo đại diện Wolt).

Các thay đổi quan trọng khác từ luật lao động mới (có hiệu lực từ 1.6.2025)

- Cho phép làm thêm theo hợp đồng (DPP/DPČ) khi đang nghỉ thai sản hoặc chăm con.
- Cam kết quay lại đúng vị trí cũ sau khi nghỉ thai sản dưới 2 năm.
- Thay đổi cách tính thời gian bắt đầu thông báo nghỉ việc — tính từ lúc gửi thông báo, không phải đầu tháng sau nữa.
- Tăng thời gian thử việc từ 3 lên 4 tháng (nhân viên thường), 6 lên 8 tháng (quản lý).
- Tính cả thời gian học tiến sĩ hoặc chăm sóc người thân bệnh nặng vào thâm niên công tác.
- Tăng thời gian nghỉ (không lương) khi người thân ruột thịt mất — lên đến 5 ngày.

(Theo Idnes)