Cầm quân đen nhưng Lại Lý Huynh thắng kỳ thủ chủ nhà Doãn Thắng trong trận chung kết cờ tướng thế giới 2025 chiều 27/9, để giúp Việt Nam lần đầu vô địch.

Giải cờ tướng thế giới lần đầu được tổ chức năm 1990, thường diễn ra hai năm một lần, và Trung Quốc đã có đại diện vô địch cả 18 kỳ đầu tiên ở nội dung quan trọng nhất: cờ tiêu chuẩn cá nhân nam. Trong giai đoạn này, Việt Nam hai lần về nhì, với Nguyễn Thành Bảo năm 2009 và Lại Lý Huynh 2023. Tuy nhiên, thế thống trị của Trung Quốc đã bị xóa bỏ chiều nay 27/9.

Doãn Thăng 20 tuổi, cầm quân đỏ, đi tiên và dùng chiến thuật hai pháo giữa (pháo đầu). Kỳ thủ Trung Quốc chiếm ưu thế thắng ở trung cuộc, do khóa được bộ xe và mã đen ở một góc. Anh thậm chí còn thí pháo, đổi lấy đôi tượng, tạo thế công nguy hiểm. Sau đó, Doãn Thăng bắt lại được mã đen, tạo thế cân bằng quân số. Đổi lại, Lý Huynh chỉ hơn ba tốt.

Tuy nhiên, Doãn Thăng mắc sai lầm nghiêm trọng ở giai đoạn cuối trung cuộc, để mất mã. Lý Huynh nhận ra ngay sai lầm của đối thủ và bắt mã. Dù phải mất pháo sau đó, kỳ thủ số một Việt Nam đổi lại được quân sĩ quan trọng, khiến thế phòng thủ của Doãn Thăng bị phá vỡ.

Trong tàn cuộc, Lý Huynh đưa tốt sang sông, phối hợp với xe, pháo và tướng tấn công. Trong khi, Doãn Thăng không đủ lực sát cục. Kỳ thủ 35 tuổi còn bắt được mã đỏ, và quân sĩ còn lại, để khiến tướng đỏ trơ trọi giữa trận địa.

Những phút cuối trận cho thấy diễn biến tâm lý trái ngược giữa hai kỳ thủ. Lý Huynh tỏ vẻ tự tin nhưng cũng hồi hộp, liên tục vò đầu bứt tai. Còn Doãn Thăng ngồi bất động, hai tay chống cằm.

Cuối cùng, kỳ thủ Trung Quốc bắt tay xin thua, giúp Lý Huynh thở phào nhẹ nhõm. Trong thế cờ cuối, anh hơn hẳn một mã, lại có pháo và xe ở vị trí mạnh. Không như kỳ trước chiếm ưu thế thắng nhưng bị Mạnh Thần lật ngược thế cờ, Lý Huynh đã đem về chức vô địch đầu tiên cho cờ tướng Việt Nam lần này.

Chủ tịch Liên đoàn cờ Việt Nam khóa 2011-2015, ông Nguyễn Hữu Luận xem trực tiếp trận đấu ở Bến Thượng Hải, quyết định thưởng nóng 1 tỷ đồng cho Lý Huynh, và 200 triệu cho ban huấn luyện.

Lại Lý Huynh sinh năm 1990, tại Vĩnh Long, sáu lần vô địch cờ tướng quốc gia. Ở giải thế giới năm 2023 tại Mỹ, Lý Huynh chỉ thua Mạnh Thần ở loạt tie-break chung kết. Anh thường xuyên được mời sang Trung Quốc dự các giải đấu lớn, trong đó có chức vô địch giải đồng đội Giáp Cấp Liên Tái 2023, khi cùng đội kỳ thủ số một Vương Thiên Nhất.

Tuy nhiên, Thiên Nhất cùng một loạt kỳ vương Trung Quốc như Trịnh Duy Đồng, Triệu Hâm Hâm hay Uông Dương đã bị cấm thi đấu trọn đời, vì mua bán độ. Thiên Nhất, Hâm Hâm, Hồng Trí, Từ Siêu hay Tạ Tĩnh đều đang phải ngồi tù với án gần 3 năm. Vì thế, Trung Quốc cải tổ nền cờ tướng, trao cơ hội cho những kỳ thủ trẻ. Doãn Thăng, 20 tuổi và Mạnh Phồn Duệ, 17 tuổi, đã vượt qua nhiều vòng tuyển chọn để dự giải thế giới năm nay.

Giải cờ tướng thế giới 2025 diễn ra từ 22/9 đến 27/9 tại Thượng Hải, Trung Quốc, trong đó nội dung cờ tiêu chuẩn đơn nam có 51 kỳ thủ. Họ đều đấu 9 ván, hệ Thụy Sĩ, tính điểm. Hai kỳ thủ điểm cao nhất sau 8 vòng, Lại Lý Huynh và Doãn Thăng, vào chơi trận chung kết lúc 12h thứ Bảy 27/9, giờ Hà Nội. Những kỳ thủ còn lại sẽ tiếp tục đánh vòng 9 để xác định vị trí.

Trên đường vào chung kết, Lý Huynh bất bại, với năm ván thắng, ba hòa. Anh đứng nhì sau 8 vòng đấu, bằng điểm Doãn Thăng lẫn Phồn Duệ. Chỉ số phụ của Lý Huynh thấp hơn Doãn Thăng, nhưng cao hơn Phồn Duệ.

Cờ tướng là một biến thể cờ cổ Trung Quốc, kết hợp với cờ chaturanga của Ấn Độ. Cờ cổ Trung Quốc không có quân tượng, đã đưa quân tượng (voi) trong cờ chaturanga vào, và chuyển thành loại cờ mới, cách đây gần 1.000 năm. Vì thế, Trung Quốc gọi đây là "tượng kỳ", còn Việt Nam dùng "cờ tướng". Môn này phổ biến ở Trung Quốc, Việt Nam và các nước có cộng đồng người Hoa đông đảo.

Nguồn: Vnexpress