Tại Séc, số lượng hộ gia đình có thu nhập thấp ngày càng tăng, và họ đang gặp khó khăn trong việc chi trả cho các dịch vụ cơ bản. Đồng thời, cũng gia tăng số hộ gia đình không thể thanh toán đúng hạn tiền nước và điện. 

Theo Chỉ số sức khỏe tài chính và thịnh vượng, các gia đình gặp khó khăn về tài chính ngày càng thường xuyên mua thực phẩm giá rẻ. Tình hình tài chính của người Séc đã xấu đi khi so sánh với các nước châu Âu. So với năm trước, Séc đã tụt từ vị trí thứ 9 xuống vị trí thứ 10, khi bị Ý vượt qua. Tuy vậy, Séc vẫn nằm trong nửa trên của bảng xếp hạng. Trong bảng xếp hạng, người Hà Lan đứng đầu, trong khi người Bulgaria xếp cuối cùng ở vị trí thứ 27. Đức xếp thứ 9 và Slovakia đứng thứ 24.

Nguyên nhân chính dẫn đến sự tụt hạng của Cộng hòa Séc là do tỷ lệ hộ gia đình có thu nhập thấp không có dự phòng tài chính tăng mạnh – từ gần 57% lên hơn 60%. Hệ quả đáng lo ngại của việc gia tăng nhóm hộ gia đình thu nhập thấp có thể là sự gia tăng các vấn đề về sức khỏe tinh thần.

Trong tiêu chí đánh giá số lượng hộ gia đình có thu nhập thấp không có dự phòng tài chính, Cộng hòa Séc đã tụt hạng trong so sánh toàn Liên minh châu Âu – từ vị trí thứ 12 xuống vị trí thứ 16. Tuy nhiên, sự thay đổi về tỷ lệ này không nhất thiết đồng nghĩa với việc tình hình của các hộ gia đình đó cũng đã thay đổi.

Những hộ được xếp vào nhóm thu nhập thấp là những hộ có thu nhập dưới 60% mức thu nhập trung vị. Năm ngoái, con số này ở Séc tương đương 18.162 korun mỗi tháng cho một cá nhân.

Trong số các hộ gia đình tại Séc, số lượng những hộ không thể thanh toán đúng hạn các hóa đơn cho các dịch vụ cơ bản như điện nước cũng đã tăng – từ 1,9% lên 2,6%.

Tuy nhiên, xét về khía cạnh này, Cộng hòa Séc vẫn giữ được vị trí thứ 2 trong Liên minh châu Âu so với năm trước. Đây là chỉ số có kết quả tốt nhất trong toàn bộ các khía cạnh về sức khỏe tài chính của quốc gia. Chỉ có Hà Lan – quốc gia đứng đầu toàn diện – đạt kết quả tốt hơn.

Ở nhóm hộ gia đình thu nhập thấp không có dự phòng tài chính, các triệu chứng trầm cảm hoặc lo âu xuất hiện phổ biến gấp khoảng ba lần so với phần còn lại của xã hội.

Ngược lại, tổng nợ của các hộ gia đình Séc so với tổng thu nhập của họ đã giảm từ 59% xuống còn 53%.

Trong những năm gần đây, tỷ trọng chi tiêu của các hộ gia đình dành cho thực phẩm và năng lượng cũng đang giảm nhẹ. Trong khi năm 2022, 14,6% tổng chi tiêu hộ gia đình dành cho thực phẩm, thì năm ngoái con số này giảm xuống còn 13,6%. Theo chuyên gia kinh tế, các hộ gia đình đã ngừng tích trữ hàng hóa, điều này làm giảm nhu cầu. Đồng thời, họ cũng cắt giảm việc mua các loại thực phẩm cao cấp. Đối với thực phẩm thiết yếu, người dân chuyển sang mua nhiều sản phẩm rẻ hơn và hàng nhãn riêng của các chuỗi siêu thị thay vì hàng thương hiệu. Đặc biệt, họ tăng cường mua hàng trong các đợt khuyến mãi.

Tỷ trọng chi tiêu cho thực phẩm giảm cũng bị ảnh hưởng bởi thực tế rằng giá của một số nhóm chi tiêu khác của hộ gia đình đã tăng nhanh hơn. Đặc biệt là tổng chi phí cho nhà ở, bao gồm cả tiền nước và xử lý nước thải, cũng như giá năng lượng đã tăng sau khi chính phủ chấm dứt chương trình "Biểu giá tiết kiệm" và dỡ bỏ mức trần giá điện và khí đốt.

Các hộ gia đình tại Séc vì vậy vẫn nằm trong số những hộ gia đình bị chi phí năng lượng ảnh hưởng nặng nề nhất trong Liên minh châu Âu – mặc dù tỷ lệ này đã giảm nhẹ: từ 6,8% tổng chi tiêu vào năm 2022 xuống còn 6,6% vào năm ngoái. Tuy nhiên, so với bảng xếp hạng năm trước, Séc đã tụt 4 bậc, xuống vị trí thứ 24.

Tình hình vẫn cho thấy người dân Séc chủ yếu giữ tiền trên các tài khoản không kỳ hạn tại ngân hàng. Tính đến cuối tháng 5 năm 2025, các hộ gia đình Séc đã gửi tổng cộng 2,9 nghìn tỷ korun vào các tài khoản như vậy, trong đó 47% nằm trên tài khoản thanh toán thông thường.

(Theo Novinky)