Cuộc điện thoại riêng với ông Hun Sen bị rò rỉ đã khiến Thủ tướng Thái Lan Paetongtarn Shinawatra rơi vào khủng hoảng chính trị nghiêm trọng.

Nữ Thủ tướng Thái Lan Paetongtarn Shinawatra đang đối mặt với tình huống nan giải, sau khi đoạn ghi âm cuộc điện thoại riêng tư giữa bà và ông Hun Sen bị rò rỉ.

Cuộc trò chuyện về vấn đề biên giới tranh chấp đã khiến đồng minh chính trị quay lưng và quân đội bất bình vì cho rằng bà có thái độ "quá mềm mỏng" với Campuchia.

Liên minh cầm quyền tan rã

Ngày 18-6, Đảng Bhumjaithai - đảng lớn thứ hai trong liên minh cầm quyền với 69 ghế trong quốc hội - đã tuyên bố rút khỏi liên minh để "ủng hộ quân đội và các quan chức đang bảo vệ chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ và lợi ích quốc gia của Thái Lan bằng mọi giá".

Quyết định này khiến liên minh cầm quyền của bà Paetongtarn, 38 tuổi, chỉ còn thế đa số rất mong manh. Đảng Bhumjaithai cũng kêu gọi "Thủ tướng Paetongtarn thể hiện trách nhiệm với người dân và quân đội vì đã khiến đất nước mất đi sự chính trực danh dự", theo Reuters.

Vị thế của bà Paetongtarn - con gái và cháu gọi bằng cô ruột của hai cựu thủ tướng Thái Lan (ông Thaksin và bà Yingluck) từng bị lật đổ - đang lung lay nghiêm trọng.

Tranh cãi giữa Bangkok và Phnom Penh về khu vực biên giới tranh chấp đã làm dấy lên lo ngại về đối đầu leo thang khi hai bên đều đã động viên quân đội.

Trong cuộc gọi bị tiết lộ cho truyền thông diễn ra hôm 15-6, bà Paetongtarn nói với ông Hun Sen rằng mình đang chịu nhiều sức ép trong nước và hối thúc ông đừng nghe "phe kia" ở Thái Lan, mà bà nói bao gồm cả một viên tướng Thái Lan lớn tiếng đòi các biện pháp mạnh tay hiện đang chỉ huy lục quân ở vùng biên giới.

Ông Hun Sen công khai ghi âm

Ngày 18-6, bà Paetongtarn đã xác nhận đoạn clip ghi âm bị rò rỉ thực sự là cuộc hội thoại giữa bà và ông Hun Sen - người đang nắm giữ chức vụ chính thức là chủ tịch Thượng viện Campuchia, nhưng đã làm thủ tướng nước này gần 40 năm trước khi được thay thế bởi con trai ông là thủ tướng đương nhiệm Hun Manet.

Ông Hun Sen cũng đã lên Facebook xác nhận cuộc nói chuyện đó là thật, với sự tham gia của một người phiên dịch. Ông giải thích mình đã quyết định ghi âm lại cuộc trò chuyện vì lý do đảm bảo minh bạch, ngăn ngừa hành vi bóp méo sự thật, và để sử dụng nội bộ ở Campuchia.

Báo Thái Lan The Nation dẫn lời ông nói ông đã chia sẻ đoạn ghi âm với khoảng 80 quan chức cấp cao Campuchia, bao gồm các thượng nghị sĩ, lãnh đạo đảng chính trị, cơ quan đối ngoại, quân đội và biên phòng.

Ông còn tuyên bố đoạn ghi âm mới là "trích đoạn" 9 phút, và nếu phía Thái Lan muốn "nghe bản full 17 phút" thì ông sẵn sàng công bố ngay lập tức.

Hiện là nhà lãnh đạo chính trị lâu năm nhất của cả Đông Nam Á, ông Hun Sen nhấn mạnh tính minh bạch là tối quan trọng "để duy trì sự hiểu biết giữa hai nước, đặc biệt liên quan tới tranh chấp biên giới đang diễn ra", theo The Nation.

Về phần mình, bà Paetongtarn nói cuộc trò chuyện chỉ đơn thuần là trao đổi ngoại giao nhằm giải quyết xung đột biên giới.

"Cuộc đối thoại với ông Hun Sen là cố gắng thuần túy kỹ thuật nhằm khiến nước họ bình tĩnh lại. Đó là một cuộc nói chuyện riêng tư và lẽ ra không được phép công bố", bà Paetongtarn nói trong một tuyên bố.

"Tuy nhiên, giờ thì đã rõ ràng ý đồ đằng sau hành vi tiết lộ này là nhằm tranh thủ sự ủng hộ trong nước. Từ giờ trở đi, tôi sẽ không tham gia vào các cuộc đối thoại riêng tư nữa, vì vấn đề lòng tin. Tôi không muốn người dân Thái Lan bị thông tin sai lạc hay bị kích động", bà Paetongtarn nói thêm.

Phe đối lập và các nhóm chống đối chính phủ đã không bỏ qua cơ hội này để chỉ trích bà Paetongtarn dữ dội.

Họ đã liệt kê hàng loạt "sai lầm" của bà, theo trang tin Khaosod English: gọi ông Hun Sen là "chú"; nói ông đừng nghe lời viên tư lệnh lục quân vùng 2 của Thái Lan, nói viên tướng này là "người chống đối Chính phủ Thái Lan và muốn ra vẻ cứng rắn"; nói ông Hun Sen cứ cho bà biết nếu có bất kỳ yêu cầu nào để bà xử lý; nói ông Hun Sen hãy thông cảm do bà đang bị tấn công dữ dội trong nước, thậm chí bị nói là "qua làm thủ tướng Campuchia luôn đi".

Lãnh đạo phe đối lập Thái Lan Nattapong Ruangpanyawut đã lập tức kêu gọi bà Paetongtarn từ chức và giải tán quốc hội để thể hiện trách nhiệm.

"Nếu thủ tướng không thể nhanh chóng khôi phục lòng tin của người dân Thái Lan, tôi hối thúc bà Paetongtarn nhận lấy trách nhiệm chính trị trong một hệ thống dân chủ bằng cách giải tán quốc hội và trao lại quyền lực cho nhân dân", Khaosod dẫn lời ông Nattapong.

"Chuyện có gì đâu"

Sau vụ việc, nhiều trang Facebook của quân đội, bao gồm trang có dấu tick xanh của lục quân hoàng gia Thái Lan và Bộ Nội vụ, đã đăng nhiều bài về tính chính trực của quân đội và bày tỏ lập trường cứng rắn trong bảo vệ chủ quyền quốc gia.
Tuy nhiên, tư lệnh lục quân vùng 2 Thái Lan, trung tướng Boonsin Padklang, nói vào chiều 18-6 rằng bà Paetongtarn đã gọi cho ông để giải thích về cuộc nói chuyện, và ông không có gì bất bình với bà: "Tôi hoàn toàn hiểu. Chuyện có gì đâu".
Thủ tướng Thái Lan xin lỗi người dân

Thủ tướng Paetongtarn Shinawatra ngày 19-6 chính thức xin lỗi người dân sau vụ rò rỉ đoạn ghi âm cuộc gọi với ông Hun Sen. Bà khẳng định không biết cuộc trò chuyện bị ghi âm và cam kết cẩn trọng hơn.
Thái Lan cũng đã gửi công hàm phản đối chính thức tới Campuchia. Bộ Ngoại giao Thái Lan tuyên bố việc phát tán đoạn hội thoại riêng tư là hành vi vi phạm nghiêm trọng các chuẩn mực ngoại giao và làm xói mòn lòng tin song phương.
Phía Thái Lan nhấn mạnh mọi thủ tướng đều đại diện cho chính phủ và cần được đối xử đúng mực. Vụ việc bị cho là ảnh hưởng tiêu cực tới quan hệ giữa hai nước trong bối cảnh đang nỗ lực giải quyết các vấn đề nhạy cảm qua cơ chế đối thoại song phương.

Nguồn: Tuoitre