Hiện tại, chỉ hơn 200 bác sĩ giám định y khoa đang làm việc tại Cộng hòa Séc – và con số đó là không đủ. Bộ Lao động và Phúc lợi Xã hội (MPSV) đang chật vật trong việc tuyển dụng thêm, trong khi nhu cầu ngày càng tăng. Các bác sĩ này chủ yếu đánh giá tình trạng sức khỏe dựa trên tài liệu y khoa, chứ không khám trực tiếp bệnh nhân – điều mà phe đối lập cho rằng là nguyên nhân dẫn đến những đánh giá sai lệch.

Thực tế, hiện chỉ có 202 bác sĩ giám định đang làm việc, trong khi cần thêm ít nhất 20 người nữa. Tuy nhiên, rất ít bác sĩ quan tâm đến vị trí này. “Bởi vì số lượng bác sĩ không tăng lên – trái lại, họ đang già đi và nghỉ hưu – nên chúng tôi đang triển khai một hướng đi mới… thay thế trong một phần nhiệm vụ,” bà Renata Merhautová, trưởng phòng Tài chính dự án của MPSV, giải thích.

Thay thế này có thể là các y tá đa khoa. Họ sẽ có thể đánh giá tình trạng sức khỏe của bệnh nhân trong một số trường hợp nhất định. Riêng việc đánh giá mức độ tàn tật (invalidita) vẫn do bác sĩ đảm nhiệm. Bác sĩ hoặc y tá phải dựa hoàn toàn vào hồ sơ y tế – bệnh nhân không được mời khám trực tiếp.

“Trong phần lớn các trường hợp, việc đánh giá được thực hiện dựa trên tài liệu y tế và kết quả các kiểm tra chức năng. Khám trực tiếp chỉ diễn ra trong trường hợp có mâu thuẫn hoặc tài liệu chưa đầy đủ,” Cơ quan Bảo hiểm Xã hội Séc cho biết.

Trường hợp của ông Pavel Heider ở Liberec là minh chứng cho điều này. Mặc dù bị suy nhược nghiêm trọng, ông vẫn bị buộc phải đi làm – bác sĩ giám định chưa từng gặp ông trực tiếp. Chỉ sau khi truyền thông vào cuộc, ông mới nhận được đánh giá phản ánh đúng tình trạng sức khoẻ thực tế. Theo quy định, bác sĩ chỉ khám khi bệnh nhân nộp đơn kháng nghị.

“Sau đó, nếu có kháng nghị thì mới được mời tới hội đồng y tế để đánh giá kỹ hơn,” bà Merhautová bổ sung.  

Theo phe đối lập, việc đánh giá dựa hoàn toàn vào hồ sơ không đủ. “Bác sĩ cần có sự tiếp xúc trực tiếp với bệnh nhân – như trong mối quan hệ khám chữa bệnh thông thường,” đại biểu Karla Maříková (SPD) nhận định.

Phó Chủ tịch Hạ viện Aleš Juchelka (ANO) đề xuất: “Cần giảm bớt thủ tục hành chính. Nhiều trường hợp trì hoãn không phải do bác sĩ không làm việc, mà vì họ chưa có đủ thông tin. Theo tôi, cũng cần sửa đổi luật về dịch vụ xã hội.”

Tuần trước, Thượng viện đã thông qua dự luật cải cách quy trình này. “Từ ngày 1/7/2026, toàn bộ việc đánh giá sẽ do một cơ quan phụ trách – Viện Đánh giá Tình trạng Sức khoẻ thuộc Cơ quan Bảo hiểm Xã hội Séc,” Bộ trưởng Lao động và Phúc lợi Marian Jurečka (KDU-ČSL) thông báo.

Hiện nay, thời gian chờ đánh giá có thể lên đến 120 ngày – theo luật mới, thời hạn này sẽ được rút ngắn một nửa. Y tá sẽ có thể tự đánh giá tình trạng bệnh nhân. Nếu bác sĩ điều trị xác nhận bệnh nhân ở tình trạng nghiêm trọng, khoản trợ cấp mức 3 có thể được cấp trong vòng 14 ngày. Dự luật hiện đang chờ Tổng thống ký ban hành.

(Theo TN Nova)