Các giấy phép phát thải mới của Liên minh châu Âu sẽ tăng mạnh chi phí đối với một số hộ gia đình. Những hộ sử dụng than để sưởi ấm, có hai xe hơi, sẽ phải trả thêm 23.400 korun mỗi năm nếu giá giấy phép được giới hạn. Nếu giá giấy phép là 80 euro, các gia đình sẽ phải chi thêm 32.000 korun so với hiện tại. 

Theo kết quả phân tích của công ty XTB, tác động của việc áp dụng hệ thống giấy phép phát thải EU ETS 2 lên các hộ gia đình tại Séc sẽ khác nhau tùy theo loại hình sưởi ấm và việc sử dụng ô tô. Hệ quả nặng nề nhất sẽ rơi vào các ngôi nhà nông thôn sử dụng than để sưởi, với chi phí hàng năm có thể tăng thêm 23.400 korun ngay cả khi giá giấy phép được giới hạn. Đồng thời, các giấy phép này cũng sẽ góp phần làm tăng lạm phát và làm chậm tốc độ tăng trưởng kinh tế.

Tuy nhiên, các khoản chi phí mới này có thể được bù đắp phần nào cho các hộ gia đình thông qua các chương trình từ Quỹ Khí hậu Xã hội, sử dụng số tiền thu được từ việc bán giấy phép.

Hệ thống EU ETS 2 sẽ áp dụng giấy phép phát thải cho giao thông và sưởi ấm trong các hộ gia đình, dự kiến có hiệu lực từ năm 2027. Séc cùng 18 quốc gia EU khác đang đề xuất thiết lập mức trần giá giấy phép là 45 euro (1.090 korun) cho mỗi tấn khí carbon dioxide (CO2).

Tuy nhiên, chuyên gia kinh tế của XTB, Pavel Peterka, cảnh báo rằng mức trần được thiết lập theo giá của năm 2020, nên vào năm 2027, khi tính đến lạm phát, mức giá thực tế sẽ khoảng 57 euro (1.380 korun). Ông cũng nhắc rằng không chắc giá sẽ giữ dưới mức trần, khi hiện nay các hợp đồng tương lai mua giấy phép vào cuối năm 2027 đang được giao dịch trên sàn khoảng 80 euro (1.940 korun).

Theo phân tích của XTB, tác động trực tiếp của giấy phép sẽ khác nhau rõ rệt tùy theo loại hộ gia đình. Những hộ sống trong căn hộ sử dụng hệ thống sưởi trung tâm hoặc bơm nhiệt, và không dùng ô tô, hầu như sẽ không cảm nhận được tác động của EU ETS 2.

Các hộ gia đình sống trong căn hộ dùng khí đốt và sở hữu một ô tô sẽ phải trả thêm khoảng 6.000 korun mỗi năm nếu giá giấy phép là 57 euro, và khoảng 8.200 korun nếu giá giấy phép là 80 euro. Tác động lớn nhất sẽ rơi vào các ngôi nhà sưởi bằng than và sử dụng hai ô tô, với chi phí bổ sung hàng năm khoảng 23.400 korun nếu áp trần giá, và khoảng 32.000 korun nếu giá giấy phép là 80 euro.

Tuy nhiên, giấy phép sẽ gián tiếp ảnh hưởng đến tất cả các hộ gia đình do làm tăng lạm phát thêm 0,5–1,2 điểm phần trăm. Trong chuỗi sản xuất, chi phí vận chuyển tăng lên do giá nhiên liệu cao hơn. Nếu giá giấy phép bị giới hạn, xăng sẽ tăng 3,20 korun/lít và dầu diesel tăng 3,70 korun/lít; còn nếu giá giấy phép là 80 euro, xăng sẽ tăng 4,40 korun/lít và dầu diesel tăng 5 korun/lít.

Ông Peterka cho biết, lạm phát cao hơn và sức mua giảm đi của các hộ gia đình cũng sẽ làm chậm tốc độ tăng trưởng kinh tế. Thêm vào đó, chính sách tiền tệ thắt chặt hơn mà Ngân hàng Trung ương Séc (ČNB) có thể áp dụng để kiềm chế lạm phát cũng sẽ góp phần làm giảm tốc độ tăng trưởng. Tốc độ tăng trưởng kinh tế vì vậy dự kiến sẽ giảm khoảng 0,1–0,3 điểm phần trăm.

(Theo TN Nova)