Tại báo cáo giải trình ý kiến đại biểu Quốc hội nêu ở tổ về sửa Bộ luật Hình sự, Bộ Công an đã nêu lý do đề xuất bỏ tử hình với tội tham ô tài sản, nhận hối lộ, sản xuất thuốc giả.

Sáng 27-5, Quốc hội thảo luận về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự.

Vì sao đề xuất bỏ tử hình với tội sản xuất, buôn bán thuốc giả?

Đáng chú ý, tại dự luật, Chính phủ đề xuất bỏ hình phạt tử hình và thay thế bằng hình phạt tù chung thân không xét giảm án (vẫn bảo đảm cách ly người phạm tội ra khỏi đời sống xã hội), tại 8/18 (44,4%) tội danh có khung hình phạt tử hình ở bộ luật hiện hành.

Trong đó có tội sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh.
Nhiều bạn đọc tranh luận trước đề xuất bỏ hình phạt tử hình một số tội danh
Thảo luận tại tổ vào ngày 20-5, nhiều ý kiến đại biểu đề nghị vẫn giữ hình phạt tử hình đối với tội này vì mức độ nguy hiểm rất cao, gây tổn hại tính mạng, sức khỏe cho cả cộng đồng.

Đây là hành vi vô nhân đạo cần phải nghiêm khắc xử lý bằng áp dụng hình phạt tử hình để bảo đảm tính răn đe, phòng ngừa.

Tại báo cáo tiếp thu, giải trình các ý kiến của đại biểu thảo luận tại tổ về nội dung trên, Bộ Công an nêu rõ trên cơ sở đề án liên quan đến tử hình mà Viện kiểm sát nhân dân tối cao trình, Bộ Chính trị đã cơ bản thống nhất với giải pháp trong đề án.

Theo đó, tiếp tục nghiên cứu thu hẹp hình phạt tử hình, trong đó có việc nghiên cứu kỹ lưỡng để bỏ hình phạt đối với tội này.

Bộ Công an nêu rõ thực tiễn xét xử cho thấy chủ yếu là giả nhãn mác, thuốc kém chất lượng, không có tác dụng chữa bệnh... rất khó xác định có gây chết người hay không để áp dụng hình phạt tử hình.

Do vậy, trên thực tế chưa có trường hợp nào bị tuyên án tử hình về tội danh này. Bên cạnh đó, cơ chế bảo vệ người tiêu dùng chưa tạo ra hành lang hữu hiệu giúp người tiêu dùng nhận biết hàng giả, hàng thật là lỗ hổng tạo điều kiện cho tội phạm này được thực hiện trên thực tế.

Bởi vậy, thay vì áp dụng hình phạt tử hình để răn đe người phạm tội cần có các biện pháp khác để phòng ngừa như tăng cường quản lý nghiêm ngặt, tránh tình trạng do sự yếu kém, không quản lý được thì cấm hoặc phạt thật nặng.

Báo cáo của Bộ Công an chỉ rõ xét về tính nguy hiểm cho xã hội của hành vi, hành vi này không nguy hiểm cho xã hội như hành vi giết người hay khủng bố. Nếu sử dụng độc tố để sản xuất thuốc giả nhằm giết người sẽ bị xử lý về tội giết người. Do đó có thể xem xét xóa bỏ hình phạt tử hình với tội danh này.

4 lý do đề xuất bỏ tử hình với tội tham ô tài sản, nhận hối lộ

Tại báo cáo giải trình, tiếp thu, Bộ Công an cho biết việc đề xuất bỏ tử hình đối với tội tham ô tài sản, tội nhận hối lộ vì 4 lý do.

Thứ nhất, thực tiễn cho thấy tội danh này đã được đa số các nước trên thế giới không quy định hình phạt tử hình hoặc đang có xu hướng bỏ hình phạt tử hình.

Thứ hai, thực tiễn nhiều nước trên thế giới đã yêu cầu Việt Nam phải cam kết không áp dụng hình phạt tử hình hoặc tuyên nhưng không thi hành án tử hình đối với những vụ án về tham nhũng, chức vụ.

Nhưng Việt Nam chưa cam kết nên khi Việt Nam yêu cầu tương trợ tư pháp có liên quan đến án tử hình gần như không có phản hồi.

Thứ ba, những tội này không phải là "tội ác", không xâm phạm đến tính mạng con người, không xâm phạm trực tiếp đến và chủ thể đặc biệt là an ninh quốc gia. Do vậy không cần thiết phải tước bỏ mạng sống của họ.

Đây cũng là xu thế chung của thế giới, hiện nay đa số các quốc gia đều không áp dụng hình phạt tử hình đối với các tội không phải "tội ác".

Thứ tư, việc không áp dụng hình phạt tử hình và thay bằng tù chung thân không xét giảm án vẫn bảo đảm tính răn đe vì hình phạt tù chung thân không xét giảm án cũng là hình phạt đặc biệt nghiêm khắc, tước đi sự tự do vĩnh viễn của một con người.

Đồng thời, dự luật đã thiết kế quy định về việc người bị kết án nếu nộp lại ít nhất 3/4 số tiền đã gây thiệt hại có thể được xét giảm án xuống tù chung thân, như vậy vẫn bảo đảm mục đích thu hồi tài sản bị xâm hại trong các vụ án tham ô, nhận hối lộ.

Cần hạn chế áp dụng và thi hành hình phạt tử hình

Bộ Công an nêu rõ việc nghiên cứu để bỏ hình phạt tử hình đối với các tội danh theo đề xuất kỹ lưỡng, có sự đánh giá toàn diện các vấn đề có liên quan.
Theo đó, xu hướng của các nước trên thế giới tiếp tục thu hẹp hình phạt tử hình và hạn chế áp dụng hình phạt tử hình, tiến tới không áp dụng hình phạt tử hình và hình phạt tử hình chỉ áp dụng đối với các loại tội ác, xâm phạm trực tiếp đến tính mạng con người.
Trên thế giới hiện nay có 104 quốc gia đã xóa bỏ hình phạt tử hình, có 28 quốc gia tuy pháp luật còn quy định nhưng trên thực tế không còn áp dụng, 8 quốc gia đã xóa bỏ hình phạt tử hình trên thực tế nhưng sẽ áp dụng trong một vài trường hợp bất khả kháng (như tội phạm chiến tranh).
Còn 55 quốc gia vẫn duy trì hình phạt tử hình và thi hành án tử hình, trong đó có Việt Nam.
Bộ Công an nhấn mạnh với tình hình chính trị, kinh tế - xã hội hiện nay chưa phải thời điểm mà Việt Nam xóa bỏ hình phạt tử hình.
Tuy nhiên cũng cần hạn chế áp dụng và thi hành hình phạt tử hình (giảm số tội danh có quy định hình phạt tử hình, hạn chế bớt việc áp dụng hình phạt tử hình, bổ sung chế định tù chung thân không xét giảm án…).
Điều này vừa phù hợp với xu hướng tất yếu và yêu cầu chung của thế giới, vừa phù hợp với điều kiện kinh tế và tình hình xã hội ở Việt Nam...

(Nguồn: Tuoitre)