Pháp luật Séc có thể phức tạp đối với người mới đến. Hãy tìm hiểu cách tuân thủ luật, bảo vệ tư cách cư trú, thu nhập và sự an tâm của bạn.

Việc bắt đầu cuộc sống hoặc kinh doanh tại Cộng hòa Séc thật thú vị – nhưng cũng đầy rẫy thủ tục hành chính phức tạp đến mức khiến cốt truyện Kafka nghe còn hợp lý hơn. Từ quy định về thị thực, khai báo thuế cho đến việc làm thêm bị coi là “hoạt động phi pháp”, bạn hoàn toàn có thể vướng phải những rắc rối mà mình không hề lường trước.

Chỉ một sai sót nhỏ cũng có thể dẫn đến tiền phạt, mất cơ hội, thậm chí bị trục xuất khỏi quốc gia – nhưng hầu hết sai lầm phổ biến đều có thể tránh được nếu bạn có sự chuẩn bị đúng cách. Dưới đây là 5 sai lầm thường gặp nhất của người nước ngoài tại Séc – cùng các bước cần làm để giữ cho bạn luôn trong vùng an toàn pháp lý.

1. Quá hạn visa hoặc giấy phép cư trú  
Nhiều người nước ngoài sang Séc rồi yêu thích nơi này đến mức... quên mất hạn visa hoặc giấy phép cư trú của mình. Luật nhập cư ở Séc rất nghiêm – nếu giấy tờ của bạn hết hạn, thậm chí chỉ một ngày, bạn có thể bị phạt nặng, buộc rời khỏi nước và thậm chí bị từ chối cấp visa trong tương lai.

Ông Eduard Malyarchuk – CEO của công ty chuyên hỗ trợ pháp lý và tài chính cho người nước ngoài NAWI Europe – cho biết: “Việc biết chính xác loại giấy tờ nào cần để xin hoặc gia hạn visa thực sự là cơn ác mộng, nhất là khi nhân viên Bộ Nội vụ Séc không nói tốt tiếng Anh.” Một cố vấn đáng tin cậy có thể giúp bạn xác định xem tài liệu cần công chứng, hợp pháp hóa lãnh sự (apostille) hay dịch thuật không.

Họ cũng sẽ theo dõi thời hạn visa giúp bạn, chuẩn bị trọn bộ hồ sơ gia hạn và làm việc trực tiếp với cơ quan di trú để giảm thiểu rủi ro và giữ bạn ở lại Séc hợp pháp.

2. Làm việc tự do… nhưng không đăng ký  
Làm việc ngoài giờ là cách tuyệt vời để kiếm thêm thu nhập – nhưng bạn không thể chỉ "làm đại". Bạn cần có giấy phép kinh doanh phù hợp (gọi là živnostenský list) nếu không thì không thể phát hành hóa đơn hợp lệ và bị xem là làm việc “chui”.

“Nếu làm việc không đăng ký – đặc biệt trong các lĩnh vực như marketing, thiết kế hay IT – bạn không chỉ đẩy bản thân mà còn khiến khách hàng của bạn đối mặt rủi ro. Hợp đồng có thể không có hiệu lực, và cả hai bên đều có thể bị phạt nếu bị kiểm tra,” ông Malyarchuk cảnh báo.

Tốt nhất nên trao đổi với chuyên gia tài chính trước. Họ có thể giúp bạn chuẩn bị hồ sơ, chọn đúng loại giấy phép kinh doanh, hợp thức hóa giấy tờ và đảm bảo bạn tuân thủ đầy đủ Luật thương mại Séc.

3. Không khai báo thuế tại Séc  
Vâng, bạn vẫn phải nộp thuế ở Séc, kể cả khi phần lớn thu nhập của bạn đến từ nước ngoài. Trừ một số trường hợp đặc biệt, bạn gần như chắc chắn phải nộp tờ khai thuế hàng năm.

Không hoàn thành nghĩa vụ thuế sẽ gây ảnh hưởng tiêu cực đến thu nhập, tình trạng cư trú và nhiều vấn đề khác. Một chuyên gia thuế có thể đánh giá nguồn thu của bạn, tính toán và nộp giấy tờ cần thiết lên Sở Tài chính địa phương. Họ cũng có thể hỗ trợ đăng ký VAT (nếu cần) và tối ưu hóa cấu trúc thuế của bạn theo quy định.

4. Ký hợp đồng bất động sản mà không nhờ luật sư kiểm tra  
Bạn có đọc kỹ từng điều khoản trong hợp đồng thuê, mua hay thuê lại nhà ở Séc không? Nếu câu trả lời là “gần hết” hoặc “không”, thì bạn có nguy cơ bị lừa, đặc biệt khi giao dịch bất động sản.

Nhiều người không để ý đến những điều khoản quan trọng như tự động gia hạn, hóa đơn dịch vụ chưa thanh toán, hoặc tranh chấp quyền sở hữu. “Bạn cần kiểm tra quyền sở hữu, hồ sơ đất đai và tốt nhất nên nhờ luật sư địa phương xem xét kỹ hợp đồng trước khi ký,” ông Malyarchuk khuyên.

Một luật sư bất động sản sẽ giúp bạn kiểm tra kỹ mọi giấy tờ, xác minh tình trạng pháp lý tài sản, và tìm ra rủi ro tiềm ẩn – đảm bảo bạn không bị thiệt hại dài hạn.

5. Mở sai loại tài khoản ngân hàng hoặc mở muộn  
Một số người nước ngoài chần chừ trong việc mở tài khoản ngân hàng Séc, không nhận ra rằng điều này rất cần thiết nếu muốn thành lập công ty, thanh toán chi phí sinh hoạt hay nhận lương. Nếu không có tài khoản ngân hàng, bạn sẽ gặp khó khăn trong việc ký hợp đồng thuê nhà, đóng thuế, hoặc trả lương nhân viên nếu hoạt động kinh doanh.

Một cố vấn tài chính có thể giúp bạn chuẩn bị đầy đủ giấy tờ, chọn đúng ngân hàng và hỗ trợ giao tiếp trong quá trình mở tài khoản. Họ còn có thể hỗ trợ mở tài khoản tạm ứng – cần thiết khi góp vốn thành lập công ty – và xử lý các vấn đề như đóng băng hoặc chặn tài khoản nếu có.
Đừng để các lỗi pháp lý đắt giá làm hỏng cuộc sống mới của bạn ở Séc. Với sự hỗ trợ từ các chuyên gia, bạn có thể tránh được những sai lầm không đáng có và tập trung vào lý do khiến bạn đến đây – dù là để khởi nghiệp, xây dựng gia đình, hay đơn giản là sống giữa thế giới Kafka đầy mê hoặc.

(Theo Expats)