Từ tháng 1 năm 2026, những người chăm sóc trẻ em dưới 3 tuổi không phải con ruột sẽ được công nhận thời gian này là “thời gian đóng bảo hiểm thay thế”, nghĩa là thời gian được tính vào chế độ hưu trí, ngay cả khi họ không đi làm, không đóng bảo hiểm xã hội hay y tế.

Quy định mới được thiết kế cho những trường hợp đặc biệt — chẳng hạn một trong hai cha mẹ qua đời hoặc mắc bệnh nặng. Người thay thế nhận chăm sóc trẻ sẽ không cần phải có quan hệ huyết thống, chỉ cần có thỏa thuận chính thức với cha mẹ đứa trẻ.

Một vụ tai nạn giao thông thảm khốc đã cướp đi người vợ của một người đàn ông trẻ (trong bài viết xin gọi là Libor). Chỉ trong chốc lát, anh phải một mình chăm sóc cô con gái mới vài tháng tuổi.

“Tôi và em gái thống nhất rằng, vì công việc của cô ấy lương thấp hơn, nên cô ấy tạm nghỉ việc để chăm con tôi vào buổi sáng. Tôi đi làm và thay phiên chăm sóc bé vào buổi chiều,” Libor chia sẻ với CNN Prima NEWS.

Dù dừng công việc, nhưng vì không chính thức nghỉ việc nên em gái Libor chỉ được tạm tính là nghỉ phép dài hạn. Để không ảnh hưởng đến quyền lợi hưu trí, Libor buộc phải tự đóng bảo hiểm xã hội và y tế cho em gái.

Thay đổi lớn từ năm 2026

Từ đầu năm 2026, những người chăm sóc trẻ dưới 3 tuổi theo thỏa thuận với cha mẹ sẽ được công nhận thời gian đó vào hệ thống hưu trí. Đây là một phần của "thời gian đóng bảo hiểm thay thế" – các trường hợp cá nhân không thể làm việc nhưng vẫn được hưởng quyền lợi.

“Người thân có thể nhận chăm sóc, hoặc cũng có thể là một người không có quan hệ máu mủ — ví dụ một người hàng xóm đáng tin cậy, hay một phụ nữ lớn tuổi muốn giúp đỡ ai đó vừa trải qua thảm kịch và mất bạn đời hoặc có người thân phải nằm viện dài ngày,” Nghị sĩ Věra Kovářová (STAN), người đề xuất luật, giải thích.

Cần điều kiện gì để được tính và chế độ hưu trí?

Không cần thủ tục pháp lý như giành quyền nuôi dưỡng qua tòa án. Thay vào đó, yêu cầu là phải có một “Tuyên bố chung về việc chăm sóc trẻ” giữa người chăm sóc và cha mẹ đứa trẻ.

Tuyên bố này chỉ được chấp nhận trong những trường hợp đặc biệt – khi một phụ huynh thật sự không thể chăm con do lý do sức khỏe hay tai nạn. Nó cũng là cơ sở để người chăm sóc có thể xin nghỉ phép giữ trẻ.

Luật sửa đổi được thông qua dễ dàng, ngay cả khi Hạ viện Séc thường xuyên xảy ra tranh cãi. Cả các nghị sĩ đối lập cũng ủng hộ. Dự kiến quy định này mỗi năm chỉ ảnh hưởng vài chục trường hợp trên toàn quốc, nhưng đối với những ai cần, đó là một hỗ trợ rất nhân văn.

Theo CNN Prima news