Chính phủ Hà Lan khuyến cáo trẻ dưới 15 tuổi không nên sử dụng TikTok, Instagram hay Snapchat, mở đầu làn sóng kiểm soát mạng xã hội tại châu Âu.

Ngày 17-6, Chính phủ Hà Lan công bố bộ khuyến nghị toàn diện về việc hạn chế trẻ em tiếp cận mạng xã hội, đánh dấu bước tiến mạnh mẽ trong cuộc chiến chống lại tác động tiêu cực của không gian số đối với trẻ vị thành niên.

Động thái này không chỉ phản ánh mối lo ngại sâu sắc về sức khỏe tinh thần của thế hệ trẻ, mà còn khởi đầu cho một xu hướng kiểm soát nghiêm ngặt đang lan rộng khắp châu Âu.

Khuyến nghị chi tiết từ Hà Lan về quy định dùng mạng xã hội với trẻ em

Theo báo cáo của AFP, bên cạnh khuyến cáo trẻ dưới 15 tuổi tránh xa các nền tảng như TikTok, Instagram hay Snapchat, Chính phủ Hà Lan đưa ra hướng dẫn chi tiết về thời gian sử dụng màn hình phù hợp với từng nhóm tuổi.

Trang Dutch News trích dẫn tài liệu hướng dẫn cho biết trẻ từ 2-4 tuổi nên giới hạn thời gian tiếp xúc màn hình không quá 30 phút mỗi ngày, trong khi nhóm trên 12 tuổi nên duy trì dưới 3 giờ mỗi ngày. Đặc biệt, quy tắc 20 - 20 - 2 được nhấn mạnh: 20 phút sử dụng thiết bị, 20 giây nghỉ ngơi bằng cách nhìn vật thể ở khoảng cách xa, và 2 tiếng vận động ngoài trời mỗi ngày.

Về thiết bị cá nhân, Hà Lan khuyến nghị trẻ dưới 12 tuổi không nên sử dụng điện thoại di động riêng. Các ứng dụng nhắn tin như WhatsApp hoặc Signal được xem phù hợp cho trẻ từ 12 tuổi trở lên, còn mạng xã hội chỉ dành cho những em từ 15 tuổi.

Nhiều nước tăng cường kiểm soát

Hà Lan không phải quốc gia duy nhất có động thái này. Tại Pháp, Tổng thống Emmanuel Macron đã nhiều lần đề xuất áp dụng độ tuổi tối thiểu cho việc sử dụng mạng xã hội. Theo AFP, cả Pháp và Hy Lạp đều ủng hộ cấm hoàn toàn trẻ em dưới 15 tuổi sử dụng mạng xã hội, trong khi Đan Mạch bày tỏ sự đồng thuận với lập trường này. Tây Ban Nha thậm chí đề xuất nâng độ tuổi tối thiểu lên 16.

Trang Euro News cho biết các đề xuất này xuất phát từ mối lo ngại chung về việc các nền tảng mạng xã hội sử dụng thuật toán để cung cấp nội dung gây nghiện, dễ đẩy trẻ vào trạng thái lo âu, trầm cảm và mất tự tin.

Bộ Y tế, Phúc lợi và Thể thao Hà Lan (WVS) ghi nhận nhiều trường hợp trẻ em mắc chứng mất ngủ, hoảng loạn và rối loạn khả năng tập trung do sử dụng mạng xã hội quá mức. Một nghiên cứu được Dutch News dẫn lại cho thấy gần 13% thanh thiếu niên tại Hà Lan đang tiệm cận ngưỡng rối loạn liên quan đến nghiện mạng xã hội.

Ủy ban UNICEF Hà Lan gọi đây là "cuộc khủng hoảng sức khỏe tâm thần chưa từng có" do sự phát triển nhanh chóng và thiếu kiểm soát của các nền tảng nội dung số. Trong khảo sát của UNICEF Hà Lan, 88% trẻ vị thành niên thừa nhận đang sử dụng mạng xã hội và có đến 69% bày tỏ quan điểm rằng nên cấm hoàn toàn các nền tảng này do đặc tính gây nghiện và tác động bất lợi đến sức khỏe tâm thần.

Trước thực trạng này, ngày càng nhiều quốc gia châu Âu như Hà Lan, Pháp, Đan Mạch và Hy Lạp muốn thúc đẩy thiết lập khuôn khổ quy định thống nhất trên toàn khu vực liên quan đến độ tuổi được phép truy cập mạng xã hội.

Theo AFP, các đề xuất hiện tại bao gồm việc tích hợp hệ thống xác minh độ tuổi ngay từ cấp độ thiết bị, mặc định thiết lập chế độ tài khoản riêng tư đối với người dùng nhỏ tuổi, đồng thời áp dụng cơ chế kiểm soát truy cập ứng dụng dựa trên độ tuổi nhằm đảm bảo an toàn tâm lý và xã hội cho trẻ.

Tuy nhiên, nhiều tổ chức bảo vệ quyền trẻ em như Kids Rights đã bày tỏ quan ngại về tính cứng nhắc của các khuyến nghị này. Họ cảnh báo rằng việc áp dụng các giới hạn độ tuổi một cách đồng loạt có thể xâm phạm những quyền cơ bản của trẻ em, trong đó có quyền tiếp cận thông tin.

Thứ trưởng phụ trách vấn đề thanh thiếu niên thuộc WVS Vincent Karremans cho biết một chiến dịch truyền thông sẽ được triển khai trên toàn Hà Lan sau kỳ nghỉ hè nhằm nâng cao nhận thức cộng đồng về tác động của mạng xã hội đối với trẻ.

Xu hướng toàn cầu kiểm soát mạng xã hội

Không chỉ riêng châu Âu, nhiều quốc gia trên thế giới đang chủ động triển khai biện pháp hạn chế mạng xã hội để bảo vệ trẻ vị thành niên. Úc là nước đi đầu khi ban hành lệnh cấm trẻ dưới 16 tuổi truy cập mạng xã hội, dự kiến có hiệu lực vào cuối năm 2025.
Tại châu Á, Indonesia đang xúc tiến xây dựng khung pháp lý quy định độ tuổi tối thiểu với sự ủng hộ từ Tổng thống Prabowo Subianto.
Singapore tham khảo mô hình Úc để xây dựng quy định tương tự, còn Ấn Độ lựa chọn hướng tiếp cận thông qua Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân, yêu cầu các nền tảng phải có sự đồng thuận của phụ huynh khi sử dụng thông tin trẻ dưới 18 tuổi.
Các chuyên gia giáo dục lưu ý rằng việc áp đặt giới hạn độ tuổi chỉ là giải pháp tạm thời nếu không đi kèm giáo dục kỹ năng số và hỗ trợ từ gia đình.

(Nguồn: Tuoitre)